United States or Azerbaijan ? Vote for the TOP Country of the Week !
Overziet men het tijdperk van Karel V tot aan koning Willem I dan neemt men zeker eene verfijning van zeden waar, gekuischter taal, ingetogener manieren, wat men vooral toetsen kan aan het karakter van de kluchten en blijspelen en van de liederen. Dat wil niet zeggen, dat ook de zedigheid en de eerbaarheid in gelijke mate waren voortgeschreden.
Als men nauwer toeziet, staat men tegenover een zielkundig raadsel. Er is geen jaloerscher echtgenoot denkbaar dan de Hindoe, geen trotscher en ingetogener vrouw dan de Hindoesche. Hoe dan te verklaren die vreemde afdwaling, waarvan wij hier de gevolgen niet behoeven te bespreken? In ieder geval was het voor mij een voorrecht, een huwelijk bij te wonen, dat door een der Maharajahs werd geleid.
"'Hei meiskes, waarom maken jelui geen glijbaantje? 'Zie eens hoe bevroren de meisjes er uitzien, of 'meisjes, durf jelui met je allen mij alleen wel aan? Slecht één tienjarig meisje, met een bijzonder helder verstand, wordt door de jongens hunne opmerkzaamheid waardig gekeurd. Met deze ééne gaan zij om als met een' jongen, alleen misschien een weinig beleefder en ingetogener."
De werkelijkheid is te allen tijde slechter en ruwer geweest dan het verfijnd litteraire liefdesideaal haar zag, maar ook zuiverder en ingetogener dan de platte erotiek, die veelal als naturalistisch geldt, haar voorstelde. Eustache Deschamps, de brooddichter, pleegt in tal van komische balladen, waarin hij sprekend optreedt, zich tot de liederlijkste gemeenheid te verlagen.
Deze laatste woorden leiden ons als van zelve tot de zeden. Waren die ingetogener, dan zij het heden zijn? Ik gevoel dat ik, deze vraag zullende beantwoorden, mij op glibberig ijs begeve, want zij betreft veelal handelingen, die in 't verborgen plaats hebben en zooveel mogelijk verborgen worden gehouden.
Wat wij alzoo uit de voorbijgegane dagen terug mogen wenschen, zeker niet de lijfstraffelijke rechtspleging. "Goed" zal men zeggen, "maar bij die ruwheid, welke in onze voorouders niet te miskennen valt, waren zij toch matiger, ingetogener, eenvoudiger, zedelijker dan onze tijdgenooten." Waren zij dit inderdaad? Laten wij dit eens punt voor punt onderzoeken. Waren zij matiger?
Zoo missen wij in de bewerking het beeld van den valk die op het lokaas aankomt, de beeldspraak omtrent den paradijsappel; in het Fransche verhaal van Sint Maarten die zijn mantel doorsnijdt, krijgt men "het stalen zwaard" te zien de Nederlandsche bewerking spreekt slechts van de "snede die den mantel deelde in tween". Elders is eene tegenstelling grootendeels verloren gegaan; op een paar plaatsen eene realistische uitdrukking weggelaten of de tint verzacht en het Dietsch ingetogener dan het Fransch .
Op haare byëenkomsten laaten zy zig sorbet en sangary toedienen, zynde een mengzel van water, Madera-wyn, Muscaat-wyn en suiker; zy houden aldaar gesprekken, die geenzints dubbelzinnig zyn, zoo omtrent haare mans, als omtrent haar zelven; dikwils vertoonen zy aldaar haare jonge slavinnen, welke zy aan de manspersoonen voor een zekeren prys ter week aanbieden: en zoo haare omgang al een weinig ingetogener is, zy zyn ten minsten wydlustig in het roemen van de geenen, die in haare gezelschappen tegenwoordig zyn, en wier voorkomen of persoon haare aandacht verdient.
Op haare byëenkomsten laaten zy zig sorbet en sangary toedienen, zynde een mengzel van water, Madera-wyn, Muscaat-wyn en suiker; zy houden aldaar gesprekken, die geenzints dubbelzinnig zyn, zoo omtrent haare mans, als omtrent haar zelven; dikwils vertoonen zy aldaar haare jonge slavinnen, welke zy aan de manspersoonen voor een zekeren prys ter week aanbieden: en zoo haare omgang al een weinig ingetogener is, zy zyn ten minsten wydlustig in het roemen van de geenen, die in haare gezelschappen tegenwoordig zyn, en wier voorkomen of persoon haare aandacht verdient.
Woord Van De Dag