United States or Faroe Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !


Mayroon namang pamamanghid nang paa, na siyang cusang nauauala capag binigquisan yaong maysaquit na casangcapan. Ang gamot sa biglang dinaraanan nang hindi macahin~ga, ó sa quinacapos nang paghin~ga, na ang tauag nang castila sa gayong saquit ay sofocación. Tatlong dahilan ang pinagmumulan nitong saquit na ito. Ang isa,i, ang man~ga litid nang baga cun ungmiinit ó cungmiquinal.

Cun minsan dinaraanan ang maysaquit nang hindi macahin~ga dahil sa napacapuno nang dugo ang caniyang baga, na caya na-aalaman yaon, ay sapagca ang pagdaan nang saquit ay capag siya,i, nahihirapan nang pag-gaua nang anoman, ó sapagca siya,i, mataba,t, malacas cumain, ó marami ang iniinom na alac, at ang pulso doon sa oras nang saquit, ay matigas at malacas, at mapula ang muc-ha.

Guiniguinao muna ang maysaquit, hungmahalili ang lagnat, ang pag-uubo, ang casiquipan nang dibdib; ang pagsaquit nang ulo, at ang bahag-ya na macahin~ga ang maysaquit; ang marahil idaing nang pinipleuresía ay ang matigas na saquit nang man~ga taguiliran nang dibdib sa ilalim nang susó, at ang canang taguiliran ang malimit sumaquit; cun minsan nama,i, alin mang lugar nang dibdib ay sungmasaquit.

Touing calahating oras ay painumin ang maysaquit nang bilin sa número 8, ga isang cuchara carami ang isang inom. Painumin din nang marami nang turo sa número 12. Parapitan sa man~ga binti nang bilin sa número 36. Ang pagsasangra doon cun minsan ay cailan~gan, cun ang maysaquit ay mataba niyong hindi pa siya dinaraanan nang hindi macahin~ga, at cun ang pulso,i, malacas at puno.

Ang icalaua,i, cun mayroong maraming dugo, doon din sa baga nang may catauan. Ang icatlo ay ang man~ga malagquit na tungmatahan sa baga rin. Cun ungmiinit, ó ga nan~gun~gurong ang man~ga litid nang baga, na dahil doo,i, hindi macahin~ga ang may catauan, ay mauaualang cusa ang caniyang saquit di man siya gamutin, ó cun paamuyin nang mabaho, para nang sinunog na pacpac nang manoc ó ingo.

Bahagyâ na macahin~ roon, mainit at amóy háyop na dalawá ang páa; datapuwa't catumbás n~g lahá't n~g pagcacahirap na iyón ang magsesermong as sermông yao'y dalawang daa't limampung piso ang bayad n~g bayan. Ito ang sinabì n~g matandáng Tasio.

Mayroong batang dinaraanan nang mahirap siyang macahin~ga, naanaqui hinihica ; ang tauag nang man~ga medico sa gayong saquit ay croup.

Cun minsan lungmalaqui ang casiquipan nang dibdib, at ang may cataua,i, hindi macahin~ga cundi locloc; saca nasisira tuloy ang bait; ang pulso ay ungmoonti at dungmaralas; at pag nalaonlaon, namamatay ang maysaquit. Itong saquit ay masama; at maliuag matapatan ng gamot.

At nang siya,i, lumura nang maguinhaua ay susumpitin parati sa loob nang bibig nang tubig na may casamang pulot, nang isang sumpit na munti, na cauayan man. Gayon ding mabuting sumpitin ang maysaquit sa ilong nang malinisan, at nang macahin~ga siya nang maloualhati.

Cun ang saquit ay malaquing totoo, ay hindi macahin~ga ang maysaquit cundi locloc; ang pulso,i, totoong unti at maralas; nan~gin~gitim ang muc-ha, pati nang dila; tungmitin~gin ang maysaquit sa magcabicabila; hindi mapalagay; sira ang bait; ang isang cabilang camay cun minsa,i, patay na di maiquibo; linalabasan nang manchang murado sa dibdib at liig cun siya,i, lungmulubha, at namamatay tuloy.