United States or South Korea ? Vote for the TOP Country of the Week !


Nang aquing sapitin icapat na taon pan~gun~gulila co,i, lalo pang nag-ulol, ang masintang inang lubhang mapag-ampon binauiang buhay nang Dios na Poon. Sa pagpipighati di lubhang nalugmoc, palibhasa aco,i, cabataang puspos, natuyo ang luhang sa mata,i, naagos, ang ama co,t, ina,i, lubos na nalimot.

¿At bakit hindi co malalaman? Ang lalaki, na isang maglalagari n~g cahoy, pagcatapos na siya'y mapan~gulila n~g canyang asawa, napilitan namang mawal-an siya n~g bahay, sa pagca't pinilit siyang magbayad n~g Alcalde, na caibigan n~g doctor ... ¿bakit hindi co malalaman? Pinautang pa siya n~g aking ama upang macapasa Santa Cruz .

Lan~git ang gumanti sa iyong pag-ibig nang ligayang hindi sucat na malirip; aco,i, iniuan mo sa madlang pan~ganib, ¡oh pan~gun~gulila na cahapis-hapis! Di co na narinig cahit alin~gao-n~gao nang iyong pagtauag na lubhang malayao: aco,i, iniuan mo sa capighatian, nacaisa-isa,t, ualang caaliuan.

"Talastas mo anac co ang sagot n~g Ina ni Rizal na tumutulò ang saganang lúhâ sa m~ga matá, na ang bawa't magalin~gín mo'y minamabuti co naman. Ipinagpipighatî co n~g labis ang pan~gun~gulila sa iyo; datapuwa't huwag mong pansinin ang aking ililigaya, cung ang icararan~gal n~g ating láhì at n~g tinubuan nating lúp

Samantalang napúpuno n~g táo ang báhay at umaalín~gawn~gáw sa lahát n~g m~ga pánig ang malalacás na yabág n~g m~ga lumalacad, n~g m~ga tínig na naguutos, calampág n~g m~ga sable at n~g m~ga espuela, nahahandusay namáng hálos nacaluhód ang lipós pighatíng dalága sa harapan n~g isáng estempa n~g Vírgen, na ang pagcacalarawa'y yaóng anyô n~g cahapíshapis na pan~gún~gulila, na si Delaroche lámang ang natutong macasipî n~g gayóng damdamin, na wari'y napanood nitó n~g manggaling na si Guinoong Santa María sa pinaglilibin~gan n~g canyáng Anác. Hindî ang pighati n~g Inang iyón ang siyáng iniisip ni María Clara, ang iniisip niyá'y ang saríling capighatîan. Sa pagcâlun~gayn~gay n~g úlo sa dibdíb at sa pagcátiin n~g m~ga camay sa sahig na tabla, ang azucenang hinútoc n~g malacás na han~gin ang canyang nacacatulad. Isáng hinaharáp na panahóng pinanag-inip at hinimashimas na malaon, m~ga sapantah

Dito co na nahalata na tayo,i, man~gun~gulila, na hindi nalaon nang pagca higá sa banig at naparaing na masaquit ang ulo, nag sisiquip ang dibdib, inaapóy nang lagnat at nang hipoin co ang camano ay naramdaman co na gulong-guló ang pulsó.

Guinoo, ibig cong maalaman cung gaano ang inyóng ibabayad sa mag-anac na nan~gulila sa aking capatid. ¿Ibabayad? ang inulit n~g binata, na di napiguil ang sama n~g canyang loob; pag-uusapan na natin itó. Bumalic po cayó n~gayon hapon, sa pagca't nagmamadali acó n~gayón. ¡Sabihin po lamang ninyó cung gaano ang ibig ninyóng ibayad! ang pinipilit itanong ni Lucas.

Siyam na buwan at isang araw na pagtitiís at pan~gun~gulila ang daranasin natin bago sumapit ang araw na muli niya tayong maisalilong sa malaya niyang pagkukupkop.

¡Magaang na magaang! ang isinagot ni Elias n~g boong cahinhinan; ang namamatnugot n~g gayong kilusa'y magcapatid na nan~gulila sa ama na pinatay n~g guardia civil sa capapalo; nagcapalad aco isang araw na mailigtas co sila sa m~ga camay rin n~g m~ga iyong umamis sa buhay n~g canilang magulang, at dahil dito'y capuwa cumikilala sa akin n~g utang na loob ang dalawa.

Idalan~ging lahat yaong nan~gamatay, nan~gagtiis hirap na walang kapantay; m~ga iná naming walang kapalaran na inahihibik ay kapighatian. Ang m~ga bao't pinapan~gulila, ang m~ga bilangong nagsisipag dusa: dalan~ginin namang kanilang mákita ang kalayaan mong, ikagiginhawa.