United States or Iceland ? Vote for the TOP Country of the Week !


Het instrumenteeren en in het bijzonder het orkestreeren is geen machinaal werk, maar eene kunst op zichzelf, die zich, dank zij scheppenden genieën als Beethoven, Berlioz, Wagner en in den laatsten tijd Richard Strauss, en dank zij ook de gestadige ontwikkeling van het moderne orkest, tot eene groote hoogte heeft weten op te heffen.

Dit is vooral van belang met het oog op de variaties, die dikwijls gemaakt worden op thema's of melodieën van andere componisten . Wij hebben verder gezien, dat ook het harmoniseeren en instrumenteeren elementen zijn van den scheppenden arbeid van den componist.

"Het volkslied een uiting der volksziel": een uitspraak als deze dient natuurlijk niet verstaan te worden in den geest der vroegere romantiek, alsof wij met een niet te benaderen, anoniemen, scheppenden volksgenius te doen hadden. Niet het kollektieve volk, neen, de man-uit-het-volk is de auteur.

De bedoeling is natuurlijk, dat alleen die bewerkingen beschermd worden, welke het resultaat zijn van eigen scheppenden arbeid; en niet min of meer vermomde namaken of nadrukken van het origineel. Aan dit laatste moet, zooals dat hierboven is uiteengezet, een nieuwe uiterlijke of innerlijke vorm zijn gegeven, wil de bewerker op auteursrecht aanspraak kunnen maken.

En het is deze kennis, die Wolff en Deken bóven Hildebrand en Multatuli bezaten, en het gevolg daarvan is, dat als zij een eenvoudig stukje schrijven buiten hun scheppenden arbeid om, waarin zij sommige principes uiteenzetten, door welke zij zich bij het wrochten hunner romans lieten leiden, zij duidelijk blijken wáárheden omtrent kunst te kennen, die niet van hun tijd, en niet van dezen tijd alleen, maar 't spreekt van zelf, van alle tijden zijn!

Hij behoorde tot de zoekers die hij later "de omvattenden", en met een groote mate van trots "de scheppenden" zou noemen. Uit de klaarheid van zijn zelfbewustzijn ontstonden de eischen, waaraan het diepverborgen leven der natuur had te voldoen. Pas als zulk een hypothese in groote trekken vaststond, ging hij ze controleeren.

Geen enkel symbool kan boven de groote menschenscheppende kracht van den wezenlijk innerlijk menschelijk scheppenden kunstenaar uit. Die omvat het allemaal. De meest ijle geestelijke sfeer, waarin verschillende figuren van Shelley leven, afzonderlijk genomen als symbolische ideeën, zijn met hun innerlijk en hun hartstocht eerst ménschen geworden en tegelijkertijd symbool in Shakespeare.

Nu meen ik te mogen zeggen, dat voor den scheppenden kunstenaar de intuïtieve kennis dier wetten het ééne noodige is, want als kunstenaar schrijft hij niet zonder "geïnspireerd" te zijn, en zoodra hij dit is, is ook die intuïtieve kennis in hem.

Denk niet aan vaardigheid, aan "menschenkennis," aan "levenservaring" bij zoo iets prachtigs. Zijzelf ik wees u erop hebben hun schepping niet eens goed gekend! Hier was dat kostbaarste aan het werk, dat grootendeels buiten het verstand van den kunstenaar-zelf om, zijn scheppenden arbeid verricht. Ja, 't is iets wonderlijks wat ik hier vertel en ge kunt dat nog zoo dadelijk niet begrijpen.

De uiterlijke vorm is dus voornamelijk de techniek. Ook deze is een element van den scheppenden arbeid des kunstenaars; er komt niet alleen technische vaardigheid bij te pas, die ieder kan aanleeren. Dit geldt in het bijzonder voor de schilderkunst: het is dikwijls vooral de "manier van schilderen" waaraan de werken van een grooten meester zijn te herkennen.