United States or Western Sahara ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ze vond, om haar smart te klagen, niets dan deze woorden: "O! grond, rijt op, 'k wil in din schoot Bi Reynold wesen in der doot." De steenen, die geen tranen hebben, en geen medelijden met menschenwee, hoorden haar bede, en ze fluisterden met elkander. "Dit is een leed, dat wij niet kennen," spraken ze, "en als wij kunnen helpen, laten wij het doen!"
In het algemeen heb ik van mijn roman-debuut zeer veel succes gehad, en dat werd nog sterker, toen ik na een paar jaar van afzondering "Menschenwee" de wereld instuurde. Maar, laat ik het erkennen, het ontzaglijke succes van dat werk heeft mij veel vijandschap berokkend.
Sommige tooneeltjes uit de Kermisbeschrijving in "Menschenwee".... Maar ik zou dat boek tot op de helft willen reduceeren. Hij is tè uitbundig en daardoor verlies ik er mijn aandacht bij. Kunstenaarsleven, zijn laatste boek, vind ik heel wat minder dan de andere. "Zegepraal" daarentegen vind ik goed, om het juist weergegeven gemoedsleven.
Nooit heb ik den nijd en de afgunst van collega's zoo zien toenemen als na de verschijning van "Menschenwee". Ik zou u veel brieven kunnen toonen van de bekendste auteurs, van de echte "groote lui", die om zoo te zeggen wegliepen met mijn boek maar het later op allerlei manieren probeerden af te breken.
Er is groot verschil tusschen het realisme in "Menschenwee" en het realisme in "Levensgang".... De eenige man, die werkelijk heftig tegen mijn boek te keer is gegaan, was mr. Van Hall in "De Gids". Hij zeide zoo ongeveer, dat hij zich niet kon voorstellen, dat iemand van eenige beschaving zoo'n boek niet met grooten afschuw aanvaardde. Maar wil ik u nu eens een aardige bijzonderheid vertellen?
Ik meende dat ieder ding in zijn waren, diepen, uitwendigen waarheidsvorm moest worden gezegd. Daar ben ik in "Menschenwee" van teruggekeerd. Dat boek heeft een heel groote beweging in Nederland gebracht. In "De Jordaan" ben ik daar nog verder van af gekeerd, en zoo had ik gelegenheid een boek te geven waar geen enkel zoogenaamd gelijk de burgerlijke moraal het noemt onverkoren woord in voorkomt.
Querido stapte naar het venster en ging weer zitten, stond vervolgens bruut op en zei met dichtgenepen, plots blauwe oogen, de vuisten omhoog: Toen ik nog geen regel, nog geen réegel van "Menschenwee" of "Levensgang" had geschreven, meneer d'Oliveira.... Toen?
Maar het menschenwee dat zij hebben veroorzaakt, het aantal levens dat er door verloren ging, hoevele mannen voor hun verder leven verminkt waren, hoevele met geschokte zenuwen en ondermijnde gezondheid verder moesten leven, vindt men niet vermeld.
Kort en goed: ik laat mij niet dwingen tot iets, dat ik nog niet in mij zelf voel als een noodzakelijkheid, al hebben Robbers en anderen het ook geschreven. Daar mogen ze om lachen: 't laat mij koud! Ik wil het hoogste! Bij "Menschenwee" heb ik daar ook naar getracht. En ik weet beter dan iemand, dat men geen compleet werk kan leveren.
Ik heb niet twee dikke deelen geschreven, omdat ik dikke deelen wilde schrijven ... heelemaal niet, en Van Deyssel heeft dat in zijn critiek op "Menschenwee" later treffend juist gezegd: Bij Querido is het niet alleen de hoeveelheid, maar ook de manier, waarop de reusachtigheid van zijn schepping ontstaat, die onze waardeering verdient.... Ik wilde orkestreeren, en daardoor ontstaat juist mijn gebrek, waar ik straks over sprak.... Ik voel het polyphonisch-literaire.
Woord Van De Dag