United States or Saint Lucia ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ze stroomen vol; aandachtige, verheugde gezichten en tintelende blikken worden tot de leeraars opgeheven; dankbare tonen ontlokken de organisten aan hun heerlijke instrumenten; vol aangrijpende geestdrift stemmen de scharen in met de opgegeven zangverzen. Doch wat is dat?

Het was hem, alsof God hier persoonlijk bij hem was, een vriend, wien zij alles konden vragen, een vader, die al zijne kinderen evenzeer liefhad, een vader voor den zoon van Israël, zoowel als voor den heiden, een vader voor allen, wien allen naderen mochten zonder tusschenkomst van priesters of leeraars.

Zeg nu niet wat onze leeraars soms zeggen: De Wrake is des Heeren ... zijn niet zijne krijgsknechten talrijker dan zijne profeten? Luidt niet een van zijne geboden: Oog om oog, tand om tand?

Zij zijn de Leeraars der groote godsdiensten, zij zijn het die tot de wereld komen om den menschen te leeren hoe te leven, hoe sneller te groeien. Zelf volmaakt geworden, blijven zij anderen leeren hoe de volmaking te bereiken. Jezus, die zelf volmaakt is, bleef op aarde ten einde den menschen te leeren hoe zij volmaakt konden worden en gelijk aan Hemzelf.

En niettegenstaande zij niet half zooveel Latijn leerden als voor dertig jaar, zag de jeugd er toch bleek en overspannen uit. 't Was ellendig de bleekneuzige dwergjes te zien, die zich nu met moeite door de allereenvoudigste thema's heen worstelden op 't admissie-examen, en als men dan eens dacht aan de flinke kerels, die vroeger examen deden. De leeraars liepen rond, alsof ze spoken waren.

Neen! maar al zonden ook duizend dierbare oorkonden en tienduizend achtenswaardige leeraars 't ons vermelden: dat er niets, niets geschiedt zonder Gods heiligen wil, wij achten het een leugen, een verderfelijke leugen: dat zonde en ongerechtigheid en inhumaniteit, ofschoon ze een plaats hebben in het grootsche wereldplan, de uitvloeisels van Gods wil zouden zijn.

Dit leven ontsloot de godsdienst, maar een godsdienst, die weinig met den aan Kitty van jongs af bekenden gemeen had en die zich voor Kitty opende door de huiselijke godsdienstoefeningen der weduwe, waarbij zich de nader met haar bevrienden plachten te vereenigen om onder de leiding eens leeraars bijbelplaatsen te verklaren en het toepasselijke daarvan aan te wijzen; dat was een begrijpelijke, met het leven verbonden en van leven doordrongen godsdienst, waaraan men niet slechts geloofde, omdat het gevorderd werd, maar dien men ook kon liefhebben.

De gemeenten, welke, in het laatst der 18e eeuw, 192 in getal waren, bediend door 208 leeraars, waren verdeeld in 6 Klassen, genoemd naar de plaatsen, waar de Klassikale vergaderingen werden gehouden, als: Leeuwarden, Dokkum, Franeker, Sneek, Bolsward en Zevenwouden of Heerenveen. In die vergaderingen hadden zitting al de predikanten, ieder met een ouderling, doch uit de steden twee.

Ook de jonge vorst van Anhalt, dezelfde die als twaalfjarige knaap het Leipziger twistgesprek met zooveel belangstelling had bijgewoond, greep vol geestdrift de pen. »Ik heb in mijn leven reeds menige lans gebroken, maar nu sta ik gereed om voor de edelste zaak, voor de eer van mijn Zaligmaker Jezus Christus den kamp te wagensprak hij met vuur. »Als ik er op het oogenblik mijn leven voor moest geven, zou ik het gaarne doenToen zijn naam er stond en hij de pen neerlegde, zei hij, zich stralend naar de leeraars keerend: »Ik zou liever mijn vaderlijk erfgoed als balling verlaten en met het nederigste werk mijn brood verdienen, dan een leer aannemen, die niet overeenkomt met deze geloofsbelijdenis

J. de Wet zegt : »De Kerk werd altijd zoo zeer als een deel van het geheel van 's Compagnies bestier alhier beschouwd, dat aan de Predikanten of Leeraars daarvan even als aan alle andere beambten hun standpunt in de toen aangenomen klassen of rangen, onderscheiden in opperkooplieden, kooplieden en onderkooplieden door de wet werd aangewezen!