United States or Bermuda ? Vote for the TOP Country of the Week !


Mijn echtgenoot heeft den dijk opgemeten en onderzocht; het werk zelf is stevig en soliede genoeg, maar de grondslag deugt niet; hij heeft de bovengelegen vallei in het ruwe opgemeten om de hoeveelheid water te berekenen, die in het bekken geborgen kan worden; hij zal nu van daag een onderhoud hebben met den meestermetselaar of bouwkundige, die hem de prijzen moet opgeven van het hout en andere materialen, het arbeidsloon, en verder hem al die inlichtingen moet verschaffen, die hij voor het opmaken zijner begrooting behoeft.

De eerste maanden van het jaar 1898 gingen kalm onder beurtelings werken en rusten voorbij en de eenige afwisseling bestond in het regelmatig heen en weer reizen naar Apia, om de gelden tot uitbetaling van salarissen en arbeidsloon, in ontvangst te nemen. Deze tochtjes waren mij zeer welkom, daar zij wat vroolijkheid brachten in mijn anders zeer eentonig bestaan.

Zal men de kanten rondom de Meer met hout beschieten, zal zulks, naar mijne rekening, wel kosten met alle materialen, het zijhout, ijzerwerk, steenwerk en rijswerk, met het arbeidsloon, op iedere Rhijnlandsche roede in de lengte vijf en zeventig gulden, hetwelk bedraagt in den omgang 16,000 roeden, dat is in het geheel twaalfmaal honderdduizend gulden.

Inderdaad, deze kleine verandering had in groote mate den prijs der grondstof verminderd, 't geen in de eerste plaats vergunde het arbeidsloon te verhoogen: een weldaad voor het oord; ten tweede de fabrikage te verbeteren: een voordeel voor den kooper; ten derde goedkooper te leveren en tevens driemaal meer winst te hebben: een voordeel voor den fabrikant.

Wanneer ik nu zeg dat die brief eenvoudig Havelaars last inhield, om optehelderen waarom er een verandering was gekomen in de pryzen van houtwerken en arbeidsloon, zal de lezer vinden dat de kontroleur Verbrugge al zeer spoedig iets moeielyk vond. Ik haast me dus hierby te voegen dat veel anderen evenzeer moeielykheid zouden gevonden hebben in 't beantwoorden van die eenvoudige vraag.

Er was dan ook een geheele voorraad van die Zweedsche en Noorweegsche juweelen, die van zeer kunstige bewerking zijn, en daardoor veel meer aan arbeidsloon, dan wel aan grondstof gekost hebben. »Wat is dat daar?" vroeg de professor, terwijl hij op een voorwerp wees, dat nog al schitterde.

Het borduren van zijde heeft in dit gedeelte van Centraal-Azië den hoogsten trap van volmaaktheid bereikt, en dit kunstwerk is zeer goedkoop omdat de grondstof weinig kost en het arbeidsloon zeer gering is.

Ik ben in 't meedeelen van dezen brief den tyd vooruitgeloopen, om reeds nu te doen in 't oog vallen, hoe weinig hulp Havelaar van den kontroleur te verwachten had, zoodra geheel andere, meer belangryke, zaken zouden moeten genoemd worden by den rechten naam, wanneer reeds deze ambtenaar die zonder twyfel een braaf mensch was, zóó moest worden toegesproken om de waarheid te zeggen waar het slechts de opgaven der pryzen van hout, steen, kalk en arbeidsloon gold.

"Ik weet niet wel, meester, maar de stadsbode heeft ter Pui een gebod afgelezen, dat alle Poorters welke de kost met handwerk winnen, elke week, op de zaterdag, een zilveren penning van hun arbeidsloon, de Tolknechten zullen moeten betalen . Dit is volgens de algemene roep de oorzaak der ambachtsvergaderingen, welke de Deken der wevers bevolen heeft."

Hiervan waren besteed: 130 francs voor onkosten van aankoop, 21 francs belasting, 520 fr. voor den grond; 1560 francs aan ijzerdraad voor omheiningen, 1560 fr. arbeidsloon; 780 fr. voor werktuigen; 625 fr. voor twee wagens; 1040 fr. voor twee paarden; 2490 fr. voor het onderhoud dezer dieren; 520 fr. aan hout; 260 fr. voor meubels en gereedschappen; 40 fr. voor correspondentie; 52 fr. voor een keukenkachel; 3754 fr. en 156 fr. respectievelijk voor voedsel en kleeding van twee personen.