United States or Liberia ? Vote for the TOP Country of the Week !


Cun minsan dahil sa pamamaga nang sicmura ó tiyan, ay sinisibulan doon ang may catauan nang masama. Caya nahahalatang may sungmisibol sa sicmura ó sa bituca, sapagca parating mayroon doong caunting masaquit; ang may catauan ay nananab-ang nang pagcain pinagquiquilabutan siya nang guinao nang malimit, at hindi siya lungmalacas.

Namumutla ang maysaquit, at nanlalata; ang boong catauan niya,i, lungmalamig, hindi lamang ang tiyan; saca sinusubaan, at namamatay tuloy. Cun minsan bago mamatay ay nag-iilaguin nang totoong baho dalan~g pagca buloc nang man~ga bituca.

Ang pinalo nang malacas, ó nahulog, ó sinicaran nang hayop ang mayroong nararamdamang bucol sa tiyan, ó sa bituca, ang napupuyat, at tuloy ungmiinom nang maraming alac; ang ungmaabay sa maysaquit, na dahil doon siya,i, nasalinan nang caniyang saquit.

Ang lagnat na manin~gas na sinaysay co sa capítulong natalicdan ay dala nang cainitan nang dugo; datapoua ang sasaysayin co n~gayo,i, dala nang man~ga sarisaring bagay na tungmataha,t, nabubuloc sa sicmura, sa man~ga bituca, ó sa ibang lugar sa loob nang catauan. Itong lagnat na ito,i; tinatauag nang castilang lagnat na buloc ó lagnat nang apdo.

Bucod dito ang bituca ay cailan~gang hugasan muna at linisin nang alac na pinaglagaan nang romero, bago ipasoc uli sa tiyan nang marahan-dahan; saca tinatahi pati nang sugat nang tiyan para nang sinabi cong una, at pagca yari na yaon, ay guinagamot ang sugat para nang turo sa capítulong ito.

Cun minsan ang bituca ay pungmapasoc na cusa, pag tinapalang ilang arao ang maysaquit nang dahon nang tabacong sariua na ibinababad sa mainit na alac. Magaling naman ang dumi nang baca, na pinatutuyo tuyo muna sa cauali, at sabay pinapatacang parati nang caunting lan~gis, bago itapal sa masaquit.

Cun baga lungmulubha pa ang maysaquit ay namamaga,t, nabubuloc ang bituca, at ang iniilaguin niya ay nana, ó man~ga maitim na tubig, at mabaho; saca nagsisin-oc, nasisira ang bait, ang pulso,i, hungmihina, pinapauisan ang maysaquit nang malimit,sinusubaan at namamatay; datapoua cun hindi lulubha ang maysaquit, ay hungmihina-hina ang pag-iilaguin, ang dugo ay nauauala, lungmalacas-lacas ang may catauan at nacacatulog.

Yaong saquit na yao,i, man~ga butil na mumunti, mapuputi, ó ga madilao dilao, na naguiguing sugat na mabibilog, na sungmisibol sa loob nang bibig, sa lalamunan at sa ilalim nang lalamunan; cun minsan naman ay tungmutuloy at ungmaabot hangang sa baga, at sa man~ga bituca Dinaraanan naman cun minsan noong saquit na yaon ang man~ga matatandang tauo.

Pagca yari nito,i, cun baga hindi pungmapasoc na cusa ang bituca, ay tinutulun~gan nang camay na marahan dahan, bago lag-yan nang taling itinuro sa párrafo 304; hindi magcacasiya ang isang tali lamang; cailan~gan ang dalaua; at bago ilagay ang ipapalit sa maruming pinapaltan, ay cailan~gang tingnan cun nadoroon caya sa loob ang lahat na bituca.

Cun baga nacalabas na ang man~ga tubig sa tiyan, at nauala ang pamamaga, ay painumin arao-arao ang maysaquit nang alac na itinuro co sa número 74, ga isang taza carami, nang lumacas ang sicmura, at ang man~ga bituca.