United States or British Virgin Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !


Van Bergen deed, na dit oprecht en geloovig gebed, het vensterraam weder dicht; nam Luthers bijbelvertaling ter hand, en las daarin hoe Christus den lijdenskelk geenszins van de hand gewezen, maar gewillig geledigd had. Naar dit voorbeeld zal ik handelen, dacht Van Bergen, toen hij het boek weder dicht sloeg: met moed zal ik de moeielijke taak vervullen, dewijl mijn plicht het vordert.

Daar verder lust de dochter van kracht is, had men de kuiten slechts braaf te voederen om het haar sprong en tier bij te zetten. Holl. Krolsch, salax; krolsche kater. Kil. krol, fastuosus. Toitert, op den horen blaast. Tuiten, canere cornu; van waar het frequentativum tuiteren, Amst. toitere. Dit woord is ten minste 15 eeuwen oud; reeds Ulfilas gebruikte het in zijn bijbelvertaling op 1 Cor.

Maar het zijn niet deze voorwerpen, die in de eerste plaats uwe aandacht trekken: bij het binnentreden dier kamer is het de gedachte aan dezen machtigen geest zelf, die u geheel vervult; en onwillekeurig denkt ge u hem, daar op die houten stoel, voor die zwaren tafel gezeten, peinzende over zijn Bijbelvertaling of een dier bezielde brieven schrijvende, die zoo krachtig van zijne voortdurende werkzaamheid, zijne deelneming aan hetgeen daarbuiten voorviel getuigden.

Het is wel opmerkelijk, dat van deze Bijbelvertaling, naar het schijnt, geen enkel afschrift der 14de eeuw is overgebleven, terwijl er dozijnen afschriften der 15de eeuw bestaan. Mag men aannemen, dat de geestelijkheid het werk onderdrukt heeft? Zoolang daarvoor geen enkel bewijs bestaat, natuurlijk niet.

In dat Ridderhuis bezoeken wij alleen een klein vertrek, op de tweede verdieping van den westelijken vleugel: de kamer van Luther, waar de hervormer tien maanden heeft gewoond, en zijne Bijbelvertaling begonnen.

Met de Duitschers dommelden zij nog in de 14de en 15de eeuw, toen de muzen der Romeinen reeds lang ontwaakt waren. Met de Duitschers ontwaakte hun geest tijdens de kerkhervorming. Even als bij de Duitschers, ontstonden ook bij de Noord-Germanen, hunne moderne schrijf- en literatuur-talen, uit de kerkelijke beweging, uit de bijbelvertaling.

Dat Luther ook op den stillen Wartburg ijverig voortarbeidde aan zijn hervormingswerk, al klaagde hijzelf dat hij weinig deed, blijkt wel uit de menigte boeken en preeken, die hij er schreef, en voornamelijk uit een werk van onschatbare waarde, dat hij daar begonnen is, n.l. zijn Bijbelvertaling, een reuzenwerk in één woord.

Toen in 453 met Attila's dood het Hunnenrijk uiteenspatte, trokken ook de Oostgothen over den Donau en bleven zich in de Donaugewesten ophouden, tot zij in 495 onder hunnen koning Theodorik Italië veroverden. Als oudste overblijfsel van germaansche taal bezitten wij nog eene gothische bijbelvertaling van bisschop Ulfilas uit de vierde eeuw. De Gothen behoorden als Christenen tot de Arianen.

Luther ging nu niet meer naar zijn schuilplaats terug. Hij bleef in Wittenberg, trots pauselijken en keizerlijken ban, en vatte er vol moed al zijn werkzaamheden weer op; zijn onderwijs aan de hoogeschool, zijn prediking 's Zondags en in de week, het schrijven van boeken; en bij dit alles werkte hij, geholpen door Melanchton, met onvermoeiden ijver aan zijn Bijbelvertaling voort.

Doch in allen gevalle blijkt uit de afschriften, dat deze Bijbelvertaling ter kennisse van anderen is gekomen, zij het waarschijnlijk van slechts weinigen. Daarmede was een edele kiem in de ziel van ons volk gelegd, die er zich zou ontwikkelen met de langzaamheid die groote zaken past.