United States or Tonga ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bahagya pang umuusbong ang larawan iguinuguhit sa dulo n~g m~ga sandata ay isinabog na ang apoy n~g capahamacan n~g isang namamahalang nacuha sa kintab n~g cayamanan, dinaig n~g capangyarihan at nagwasac n~g mahusay na pananangkilic.
Minagaling nilang tikis na panauan ang asaua't Anác ari't cayamanan, sa malaking nasa nilang isangalang yaong tierra Santa na linapastan~gan. Yumao na silang tinauid ang dagat nang magsiahon na'y parang ang tinahac, at ang cagubatan
Houag magnanasang mabunyi sa cagayacang hiyas at cariquitan, at baca mahilo sa incienso nang puri, suyo at lamuyot, na isinusuob nang cabinataa,i, mapagdimlan ang isip at mapagdayaan. Paca isipin nang dalaga, na ang caniyang puri, ay maipaghahalimbaua sa cayamanan, sa hiyas na iisa-isa na ini-in~gatan, sa minsang masira,i, di na maooli, sa minsang malaglág ay di na madarámpot.
Tiningnán siyá ni Crisóstomong nanglúlumo, datapuwa't ipinagpag ni Elías ang canyáng bisig, at sinabi sa canyá n~g isáng mapait na tinig na doo'y umaatun~gal ang nagbabagang galit. ¡Masdán ninyó acóng magaling, masdan ninyó acó cung acó'y naghirap, at cayó'y buháy, sumisinta cayo, cayó'y may cayamanan, bahay, kinaalang-alan~ganan! ¡nabubuhay cayó!... ¡cayó'y nabubuhay!
Dating aco'y may dalawang anac na lalaki, isang anac na babae, isang bahay, isang cayamanan; aking dating tinatamo ang pagpipitaga't pagmamahal n~g madla; n~gayo'y isang cahoy na pinutlan n~g m~ga san~ga ang aking cawan~gis, lagalag, nagtatago, pinag-uusig sa m~ga cagubatang tulad sa isang halimaw, ¿at anong dahil at guinawa sa akin ang lahat n~g ito?
Naguiguing isáng gawáng dapat sisihin ang malabis niláng pag-susumakit sa pagpaparami n~g cayamanan, dahil sa silá'y hindî nagcacaanác, mulâ n~g silá'y mácasal na may anim na taón na, at gayón ma'y matuwid, matabâ at timbáng na timbáng ang pan~gan~gatawán ni Doña Pia.
Casalucuyang dumaraan silá sa tapát n~g bahay na líwaliwan sa labás n~g bayan n~g m~ga jesuita. ¡Diya'y aking tinamó ang mahabang panahóng maligaya't masayá! ang buntong-hinin~gá ni Elías. Napaririyan camí buwán buwán ... n~g panáhóng iyó'y wan~gis acó sa m~ga ibá: may cayamanan, may familia, nananag-inip at nakikiníkinita ang isáng magandáng panahóng sásapit.
"Malakíng totoong cayamanan ang nakikita n~g insíc na si Cárlos sa "liampó"; naghihinala acóng may taglay siyáng anó mang lihim, isáng bato-balanì marahil: waláng tíguil ang canyáng pagdaing n~g sakit n~g úlo, na may taling panyô pagcâ tumitiguil na n~g untiuntî ang umíikit na sangkap n~g "liampó," pagcacagayo'y tumútun~go siyá n~g mainam hanggáng sa halos mápabunggô na sa canyáng noo, na anaki'y ibig na totoong hiwatigan ang pag-inog na iyón. Nagcuculang tiwal
Salamat sa hatol na ito'y nagdaláng táo si Doña Pía ... ¡ay! tulad sa mán~gin~gisdáng sinasabi ni Shakespeare sa Macbeth, na tumiguil n~g pag-aawít n~g siyá'y macasumpong n~g isáng cayamanan; pumanaw cay Doña Pia ang catowaan, namangláw n~g dî anó lamang at hindî na nakita nino mang n~gumitî. ¡Talagáng ganyán ang m~ga naglílihi ang sinasabi n~g lahát, sampô ni Capitang Tiago.
Cun di tinatanong nang maestro, ay houag sasagót, at cun matatanong ay tumindig muna, at sáca sumagót. Gayon din ang gagauin sa matandá ó guinoong causap. Pagbilinan mo, na huag magpahalata sa capoua escuela, na siya,i, nanaghili sa mariquit na gayac, carunun~gan cayamanan, camahalan nang capoua, bata, sapagca,t; maguiguing capintasan sa caniyang asal.
Salita Ng Araw