United States or Marshall Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !
At sa akin, ang isinagót n~g isá; sino ma'y waláng nagnanacaw; datapuwa't salamat sa Dios at ang sabiha'y na sa bayan daw si Elías. Ang sabi n~g alferez ay ang macahuli raw sa canyá'y máliligtas sa palò sa loob n~g tatlóng buwán. ¡Aa! Nasasaulo mo ba ang canyáng m~ga señas ? ang tanóng n~g bisaya.
Saká anang m~ga mananalaysay, siyang sali't saling sabi n~g m~ga tao rito, na ang m~ga nabangit na lupain ang pinangalin~gan n~g m~ga kanunuan nila. N~guni't may isang bagay na hindi lahat n~g tao rito ay Kapangpan~gan ó Tagalog mang ó Bisaya kaya, kung di may taong gubat at may taong bayan, may Igorot at may Tingian, may Tagalog at may Bisaya at marami pa.
Ang sa tagalog ay may labing apat na konsonante na gaya n~g sa Árabe at n~g wikang pahlabi n~g m~ga Persa noong Edad media; ang sa Pangasinan, Ilokano at Bisaya ay tiglalabing dalawa, at ang sa Kapangpan~gan ay lálabing isa; n~guni't ang paraa't ayos ay magkakaisa, gaya n~g makikita sa sumusunod: * =Sa Tagalog.=
Ang sino man ay hindi nacapag aasawa n~g hihigit sa isa, at cung sacaling may ibang kinacasama, ay pinan~gan~ganlang sandil ; datapwa't, sa Bisaya, palibhasa'y malapit sa Mindanaw, ay inuugali n~g iba ang asal n~g camorohan na nag-aasawa n~g dalawa ó tatlo, bucod pa sa m~ga kinacasama. Ang nagbibigay n~g bigay-kaya ó bugey ay ang lalaki, na hindi gaya sa Europa na babae ang nanunungkol nito .
At ako noong taong 1902 na naglalakbay na patun~go sa Melbourne ay nakipag-usap akong maminsanminsan sa m~ga grumeteng malayo sa bapor at madalas na kami ay nagkakaunawaan sa kanilang wikang malayo at sa aking wikang tagalog na gaya rin n~g pagkakaunawaan n~g m~ga portugés, kastila't italiano sa kanikanyang wika. Datapua't sa m~ga wikang pilipino ay ang tagalog at bisaya ang m~ga pinakamalaganap.
Pagdating n~g tadhanang panahon ó matapos cayang maibigay ang caganapang bigay-kaya na pinagcasunduan, na ang tawag nito sa Bisaya ay ligay ó dahik , ay ipinagdidiwan ang pagcacasal ó pag-aasawa sa ipinaghahanda pa't pinaggugugulan n~g lalaki, ayon sa canyang caya't calagayan.
Ang m~ga taga Bisaya ay sumasampalataya rin n~g halos kagaya n~g m~ga taga Luzón, dahil sa ganang kanila, ang Bathala nating lumalang n~g sangsinukob at lumikha n~g tanang kinapal ay kinikilala rin at kanilang pinamamagatang Laon.
Sa Katanduanes naman ay nan~gagsasaya ang m~ga babae n~g ayon sa ugali n~g m~ga taga Bisaya, nan~gagsisigamit n~g mahahabang balabal, ang buhók ay pusód, na mainam ang pagkasuklay at sa noo'y may sintás na nababatikan n~g ginto, na ang luwang ay dalawang dali.
N~guni totoong buti sa saquit na ito, ang pepita sa Catbalogan, ayon sa turo sa párrafo 147. Gamot sa natilas na tauo, pati sa naligas. Mayroong isang ood na ang pan~gala,i, tilas sa uicang tagalog, at sa uicang bisaya,i, basul; yaong hayop na yaon ay hindi nan~gan~gagat; datapoua,i, salang mapasayad sa balat nang tauo,i, cungmacapit at nababaon sa laman ang balahibo noong hayop na yaon.
Sa bawa't tain~ga ay nakahikaw n~g tatlo, isa sa kaugalian n~gayon at ang dalawa'y sa may dakong itaás na magkasunód: at marahil ay ang m~ga ito rin an sinasabi ni P. Chirino na nagsisipaggayák n~g kakatwa sa bukong-bukong. Ang m~ga taga Bisaya naman ay nan~gaggugupit n~g buhók na kagaya n~g sa dating kaugalian sa España at nan~gagpipinta sa katawan n~g sari-saring anyô at kulay.
Salita Ng Araw