United States or Brunei ? Vote for the TOP Country of the Week !


Vandaar 't verbazend succes dat 't boekje had toen 't uitkwam, een voorlooper van de koorts van enthousiasme, die de "Nouvelle Héloïse" wekken zou. De "Brief aan d'Alembert" beteekende de openlijke breuk van Rousseau met de materialistische philosophen. "Ik neem niet aan," schreef hij, "dat men deugdzaam kan zijn zonder godsdienst."

Hij leidde in Mont Louis een rustig, gelijkmatig leven van werkverzonkenheid; de "Nouvelle Héloïse" kwam klaar in '59 en zoo weinig brak aan het einde daarvan zijn geestelijke gespannenheid, dat hij zich onmiddellijk verdiepte in het schrijven van het groote werk over opvoeding, dat sedert haast twintig jaren in hem was gerijpt.

En blz. 204: In de "Nouvelle Héloïse, het werk waarin hij zich het vrijst heeft laten gaan veel vrijer dan in de "Confessions," waar de achtergedachten van zelf-apologie en zelf-apotheose den stroom der herinnering in een bepaalde bedding stuurden....

In een klooster zette men de minnedichten van Horatius op muziek, later werd die melodie gebruikt voor een kerkelike hymne. Een zekere mate van schertsende lichtvaardigheid en sentimentele liefde-uitingen ontwikkelden zich natuurlik dikwels bij de vrije omgang der twee geslachten onder de mantel der religie. Het is algemeen bekend hoe het Abélard en Heloïse ging.

In de "Nouvelle Héloïse," het werk waarin hij zich het vrijst heeft laten gaan, veel vrijer dan in de "Confessions," waar de achtergedachten van zelf-apologie en zelf-apotheose den stroom der herinnering in een bepaalde bedding stuurden, heeft hij alle uitingen en verhoudingen van het affektieve leven met groote warmte en innigheid van ontroering afgebeeld.

In dienzelfden tijd, kort na de verschijning der "Nouvelle Héloïse," begon voor Rousseau een min of meer romantische vriendschap met een vrouw die hij niet kende, een zijner vurigste bewonderaarsters. Zij schreef hem, om hem haar sympathie en vereering te betuigen, onder den naam van Claire d'Orbe, voorgevend in het leven den rol te spelen van een zijner heldinnen.

Zij hadden gesproken over Bonnivard, toen zij langs Chillon voeren, en over Rousseau, toen zij hun blik lieten gaan over Clarens, waar hij zijn Heloïse schreef. Geen van beiden had het verhaal gelezen, maar zij wisten, dat het een liefdesgeschiedenis was, en in stilte vroegen zij zich af, of die wel half zoo belangwekkend zou wezen als de hunne.

Zwaar was dat afscheid der jeugd, sloopend voor zijn lichaam en zijn zenuwstelsel. Toen zonk de vlam in een, in hem bleef niets dan wat asch van innering. Maar buiten hem groeide, schepsel van vuur en tranen, het wonderbare boek, geschreven in een taal vol teederheid en gloed als 't zingen van de gaal is in milde lentenachten: de "Nouvelle Héloïse."

Heloïse schrijft aan Abélard: »Ofschoon de naam van echtgenote heilig heet en meer bindend, is het mij toch altijd zaliger uw geliefde genoemd te worden, of als gij niet boos wordt, uw boel of uw bijzit, zodat mij als ik mij zo voor u verootmoedig, ook groter tederheid van u ten deel zal vallen... Mij zou het dierbaarder zijn en een groter eer uw deern genoemd te worden dan de Keizerin van Augustus."

Te midden van die geile vervlakte wereld, zoo gracielijk van vormen, zoo leeg en koud en vaak wreed van hart, viel de "Nouvelle Héloïse." Het boek scheen de levensvrucht van een andere planeet, een stem uit andere sfeeren. Hij, Rousseau, was niet bang belachelijk te worden gevonden.