1 - 10 mula sa 10
N~guni't hindî tumutulog, nagpúpuyat, ang batang franciscanong hindî pa nalalaong nakita nating hindî cumikilos at hindî umíimic. Napapatong ang síco sa palababahan n~g durun~gawan n~g canyáng "celda" at saló n~g pálad n~g camáy ang putlai't payát na mukhâ, canyáng pinanonood sa maláyò ang isáng bituing numíningning sa madilím na lan~git.
Tinun~go niya ang "caida" upang doo'y maibulalas niya ang canyang capighatian, sa lilim n~g m~ga gumagapang na halaman sa durun~gawan ni Maria Clara. ¡Pagcalakilaki n~g canyang pag-ibig sa canyáng inaanac! ang sapantaha n~g lahat. Pinagmamasdan siya ni fray Salví na hindi cumikilos at hindi umiimic, at nan~gan~gagat labi n~g bahagya.
Humintóng hindî cumikilos, nagaalinlan~gan; humakbang n~g ilán at anaki'y íbig sumunód sa m~ga dalaga, n~guni't nagbalic at naglacad sa pampáng at ang ibáng m~ga casama n~g m~ga dalagang iyón ang siyáng hinanap.
At hibáng na tinun~go ang ilang m~ga sandatang típon, n~guni't bahagyâ pa lamang nacahugot n~g dalawáng sundang ay cusang binitiwan, at tiningnang wari'y sirâ ang isip si Ibarra, na nananatiling hindi cumikilos. ¡Aba! ¿anó ang aking gagawin? ang ibinulóng, at saca tumacas at iniwan ang bahay na iyón.
Samantala'y humintô ang matandáng militar, sa isá sa canyáng pagpaparoo't parito, at lumapit cay María Clara, na nakikinig n~g salitaan, hindi cumikilos sa canyáng kinauupuan; sa m~ga paanan niyá'y naroroon ang m~ga bulaclác.
¿Nagcacagugol bâ ang cura sa fiesta ó tayo ang nagcacagugol? ¿Nagbigáy bâ siyá n~g isáng cuarta man lamang? ang sigaw n~g isáng voces na nanunuot sa tain~ga. Tumin~gín ang lahát sa dacong pinanggagalin~gan n~g m~ga tanóng na iyón: si filósofo Tasio ang nároroon. Hindî cumikilos ang teniente mayor at nacatitig sa gobernadorcillo. ¿At anó ang íbig n~g cura? ang itinanong ni capitang Basilio.
¡Hindî dumáraing ang bayan, sa pagcá't waláng voces, hindî cumikilos sa pagca't hindî nacacaramdam sa mapan~ganib na pagtulog, at hindî nahihirapan, ang wic
Natanawan ni María Clara ang mabilog na pan~gan~gatawán ni parì Dámaso sa tabí n~g makisig na tindíg ni parì Sibyla. Hindî cumikilos sa canyáng kinalalagyán ang matalinghaga at mapanglawing si parì Salví. ¡Nalulungcot! ang ipinahiwatig ni Sinang; canyáng pinag-iisip-isip ang canyáng magugugol sa gayóng caraming m~ga panauhín.
Minagaling n~g alférez na palayuin ang caramihang tao, n~guni't hindi humintô ang pangbabató at ang m~ga paglait. Isá lamang iná ang hindi ipinanghíhiganti sa canyá ang canyáng m~ga pighatî: itó'y si capitana María. Hindi cumikilos, nacahibic ang m~ga labì, punô ang m~ga matá n~g m~ga luh