United States or Romania ? Vote for the TOP Country of the Week !


Bago ka umalis at naglakbay baya'y may naging pan~gakong sa aki'y iniwan pan~gakong sa aki'y naging bagong araw na nikat sa gitna n~g katanghalian, paano'y pan~gakong sa katotohana'y nagbukas n~g pinto n~g kaligayahan. Ikaw'y napalayo.

"Kung di ka marunong pumigil n~g iyong masasamang hilig, umurong ka; kailan man ang pintuan n~g May-kapangyarihan at Kagalanggalang Katipunan n~g m~ga Anak n~g Baya'y bubuksan dahil sa iyó. Sa ibabaw n~g isáng dulang ay may isáng bun~go, isáng "revolver" at isáng gulok. May isáng papel na kinasusulatan n~g m~ga sumusunod na tanong: I "Anó ang kalagayan nitóng Katagalugan n~g unang panahon?"

Si Fray José Checa at Fray Joaquin Coria ang naguing defensor taga usig baga ng usapíng ito sa dalaua'y habla na taga Maynila sa baya'y may sinta. Sa lahat n~g «diario» ang usapíng ito sa Corte n~g Madrid nalagdang totoo't pauang naaayon tanang artículo sa tanang tagalog, Fraile siyang talo.

Iguinagalang ang gúbat na iyón: may m~ga sali't-sáling sabing sinásalitâ tungcól doon; n~guni't ang lâlong malápit sa catotohanan, at sa pagca't gayó'y siyang hindî lubhang pinaniniwalaan at hindî naman napag-aalaman, ay ang sumusunod: Nang ang baya'y walâ cung isang walang halagang tumpóc n~g m~ga dampâ, at saganang sumísibol pa sa pinacalansan~gan ang damó; n~g panahóng yaóng pagcagabi ay nanasoc doón ang m~ga usá at m~ga baboy-ramó, dumatíng isáng áraw ang isáng matandáng castilang malalálim ang m~ga matá at totoong magalíng magwícang tagalog. Pagcatápos na matingnán at malíbot ang m~ga lúp

Sayang ang punyal mo na magkakadun~gis pumatay sa isang gaya nitong ganid mabuti pa ang hayop hindi nangagahis gaya nitong tigre, hantik sa limatik. Sayang nitong aking m~ga pagtatapat n~g pakikisama sa gaya mong oslak sayang ang n~galan mong sa baya'y natanyag ang kapurihan ko'y di mo na nilin~gap.

Nápapalagay ang Dios sa m~ga táong iyóng tulad diyán sa m~ga haring naglálagay sa canyáng paliguid n~g m~ga tinatan~gi sa pagmamahal na m~ga lalaki't babae: ang sinusuyò lamang n~g baya'y itóng canilang m~ga tinatan~.

Anopa't ang baya'y nalimutan halos sa boong magdamag ang gawing matulog dahil sa General na naging kilabot tuwa at pagpuri ay hindi masayod. Yaong si Honrado'y tutoong namahal sa Emperador at sa tao mang bayan n~guni't si Honrado'y naninimdim nama't tapos na ang taning nang Princesang mahal.

Ang catotohanan, bágay na ipangguilalás sa m~ga báyang iyan, cung ibubucod ang sariling pagmamalakí n~g bawa't isá sa canyáng nación.... Bago co paroonan ang isáng lupain, pinagsisicapan cong matalós ang canyáng historia, ang canyáng Exodo cung mangyayaring masabi co itó, at pagcatapos ang nasusunduan co'y ang dapat mangyari: nakikita cong ang iguiniguinhawa ó ipinaghihirap n~g isáng baya'y nagmúmulâ sa canyáng m~ga calayâan ó m~ga cadilimán n~g isip, at yamang gayó'y nanggagaling sa m~ga pagpapacahirap n~g m~ga namamayan sa icágagalíng n~g calahatán, ó ang sa canilang m~ga magugulang na pagca walang ibáng iniibig at pinagsusumakitan cung ang sariling caguinhawahan.

Sa bauat baya'y magcacaroon n~g isang aralán n~g bayan, at dito'y nacapapasoc n~g ualang upa ang m~ga batang lalaqui at babayi na ibig macataroc n~g simulang aral, at ito'y pan~gan~gasiuaan n~g Sanguniang bayan na siya ring magpapalagay n~g m~ga Maestrong catulong sa baua't náyon.

"Ibig namin ang hiling sa España n~g m~ga masón na ang aming baya'y maging karapatdapat, maging malaya't maginhawa, na sa kaniyang pan~ganorin ay tumanglaw ang maningning na araw n~g katarun~gan at kabihasnan.