United States or Pitcairn Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !


De Joden, die een tiende deel der bevolking van Sofia vormen, zijn afstammelingen van de uit Spanje verdrevenen en spreken tegenwoordig nog een spaansch dialect naast hun joodsche taal. De Bulgaren zijn traag en missen ondernemingsgeest, en zoo hebben de Joden den handel aan zich getrokken en zijn er rijk bij geworden.

Een paar leden van de Hervormde Kerk, welke dien weg langs kwamen, hadden het godgeklaagd schandaal niet werkloos kunnen aanzien, maar waren hulp gaan halen. De menigte week uiteen; de verdrevenen konden zich weder verzamelen. De familie Buter mocht zich weer binnenshuis begeven; ook Klaas Beukman zag gelegenheid binnen te komen; de overigen mochten zich verwijderen.

Even als door de Skandinaviërs in het Westen, door de Slawen en Tataren in het Oosten, zoo schijnen ook hier in de Oostzee-provinciën de Letten door hunne naburen, de Indo-Germaansche Letten of Litauers, die zich aan den Niemen en aan de Duna vastgenesteld hadden, aangevallen, overweldigd, uit hunne woonplaatsen verdreven of van hunne nationaliteit beroofd te zijn geworden, en wellicht duidt op deze gebeurtenis nog de tegenwoordige naam, die de Letten den Finnen geven, de naam "Iggaunis," dat zooveel als "de verdrevenen" beteekent.

Geen menschelijke wereldmacht schijnt sterk genoeg te zijn om te beletten, dat de Polen de Joden vermoorden. En ons Land, ons eigen Land, zal het in staat zijn de verdrevenen van ons Volk op te nemen. R. Chaïm Sonnefeld, de groote, de vrome, heeft ons getroost: "Het Land zal plaats geven voor allen... wij zullen nooit behoeven te klagen: deze plaats is te nauw om er te wonen."

En waarheen zouden zy gereeder uitwyken dan naar de naburige noordelike Nederlanden, waar de herformde kerk heerschte, en waar men die verdrevenen, die veelal welgestelde, neringdoende en nyvere burgers waren, geerne eene gastvrye ontfangst bereidde!

Toen ten tijde kregen de Joden in Duitschland, even als die in Frankrijk, hunne ontwikkeling en hunne letterkundige werken van de Italiaansche Joden, en de uit Duitschland even als uit Frankrijk voorvluchtige Joden, werden meermalen in Italië opgenomen. Den uit Spanje verdrevenen bereidden de Medici een asyl, en voornamelijk door hen, maakten zij hun Livorno tot eene wereldberoemde zeehandelstad.

De regeering was eerst aristocratisch; omstreeks 500 joegen het volk en de slaven de rijken uit de stad, doch Gelo, tyran van Gela, bracht de verdrevenen terug en maakte zich van Syr. meester . Onder Gelo en diens broeder Hiero I werd de stad machtig en bloeiend door het overbrengen van inwoners uit andere veroverde plaatsen.

Maar ook worden, geloof ik, alle volken, wanneer zij met geweld aan hunnen vaderlandschen bodem ontrukt en in den vreemde verstrooid worden, altijd met voorliefde voor handel en speculeeren bezield. Den akkerbouw en het grondbezit vinden zulke verdrevenen in het vreemde land reeds in handen van anderen, en het valt hun moeielijk zich daar in te werken.

"Maar", vervolgde ik, "van den liefdadigheidszin uwer medeburgers gesproken: onderscheiden tehuizen, met vindingrijken spoed voor de van huis en hof verdrevenen geopend, handhaven de nobele reputatie, waarvan ik sprak, door honderden kosteloos te herbergen. Voor alle herwaarts gevlodenen heeft uw groote en goede stad plaats. Voor de van dak beroofden in deze tijdelijke asyls.

En de zachte troostwoorden aan het eind: "Zoo spreekt God, die de verdrevenen van Israël verzamelt: "bij de verzamelden zal ik nog nieuwe voegen"." Wij zijn allen moede in de heete menigte. Maar de stem van den ouden Man, die de Haftarah leest, gaat als een zachte wind van troost over de hoofden en over de harden. De late middagwind is doorgebroken. Er komt beweging in de milde lucht.