United States or Barbados ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ge kent wel het begin der schade, maar het verre einde niet: de algeheele verwarring van denkbeelden, het ongemerkt-langzaam maar zeker verergerend gebrek aan onderscheidingsvermogen, de verstomping en verblinding van het verstand en het gevoel door eenzijdige ontwikkeling. Misbruik is verspilling, en een opkomende en worstelende klasse heeft niets, geen splinter zelfs, te verspillen.

De hemelsche goedheid had hem, om zoo te spreken, verraderlijk overvallen. Aanbiddelijke hinderlagen der Voorzienigheid. Maar de gekwetste bewoog zich niet, en Jean Valjean wist niet, of hij in dien afgrond een levende of een doode droeg. Zijn eerste gewaarwording was verblinding. Eensklaps zag hij niets meer. Ook scheen 't hem, als ware hij in een minuut doof geworden. Hij hoorde niets meer.

Freule Bertha-zelve was van lieverlede in Emma's oogen medepligtig geworden aan de algemeene zamenspanning, en dagelijks werd het haar onverklaarbaarder, hoe zoo veel deugd en godsdienstigheid gepaard konden gaan met eene zoo sterke mate van verblinding. Zij zou hebben durven zweren dat op Soekabrenti eene intrige gesponnen werd, waarin André meer en meer verward geraakte.

En daar dit de geschiedenis van velen onzer tijdgenooten is, achten wij het noodzakelijk, die verandering van denkbeelden stap voor stap te volgen en aan te wijzen. De geschiedenis, waarin hij den blik had geslagen, verschrikte hem. De eerste indruk was verblinding. De Republiek, het Keizerrijk toch waren tot nog toe voor hem slechts monsterachtige woorden geweest.

Neen, het zou beleedigen worden van den Schepper om die drassige landen, door menschelijke kunst aangewonnen, door menschenhand omdijkt, de voorkeur te geven boven de bloeijende valleijen, door de hand der Almagt met een keten van bergen omgeven. Moge ik bewaard blijven voor zulk eene verblinding!"

En zijn geweten verklaarde hem, dat dit alles goed was geweest. Wat hij in zijn verblinding bij die eerste veelomvattende waardeering over het hoofd zag, behoeven wij, naar we meenen, niet aan te voeren. 't Is de toestand van een vooruitgaanden geest, dien wij aangeven. Vooruitgang heeft meer dan éénen stap noodig.

De modewoorden, «behoud, liberalisme, reaktie, verblinding der tegenparty die 't altyd glad mis heeft ministerieele krizis, periodieke òndergangen van 't vaderland» enz. drongen tot z'n studeervertrek door. Wel stuitten hem vroeger, als ruwe vloeken den vrome, al die vage uitdrukkingen, hem die de godsdienst van 't exakte bekleed, maar men is nooit straffeloos 'n kind van z'n tyd.

"De vader" was sinds niet meer zoo stipt, en bracht "zijne dochter" niet dagelijks meer mede. Soms kwam hij alleen. Dan bleef Marius niet. Wederom een fout. Marius sloeg geen acht op deze verschijnselen. Uit het tijdperk van verlegenheid, was hij, bij natuurlijken en noodlottigen voortgang, het tijdperk van verblinding ingetreden. Zijn liefde groeide aan; alle nachten droomde hij ervan.

Hij beminde haar om meer dan haar uiterlijke schoonheid. Maar als zij niet schoon was geweest, misschien zou hij dan niet begonnen zijn haar te beminnen, dus was zij haar schoonheid van oogen, van haar en gestalte dankbaar. Kon dwaze verblinding verder gaan?

Eene noodlottige verblinding in het zedelijke wordt voorgesteld kwanswijs als eene goede gave des Hemels; voor het minst als eene aangename zwakheid welke men de arme menschelijke natuur ten goede moet houden. Hoe radeloos ongelukkig zouden de monniken zijn, indien zij wisten wat Christus eigenlijk van hen denkt!