United States or Bangladesh ? Vote for the TOP Country of the Week !
Laat ons liever even de psychologie in het boek van nabij bekijken: In de analyse van Stijn Burk is waarlijk het onovertreffelijke gebeurd. Deze in zichzelf onwaarschijnlijk gecompliceerde mensch, is door de beelding tot een persoonlijkheid geworden, wier leven je niet alleen voelen en tasten kan, maar wier leven je voelen en tasten moet en dat je obsedeert als een onwegduwbare, ontzettende werkelijkheid van den allereersten rang; dat niets onberoerd in je laat; afgrijzen èn een wijd erbarmen, haat en liefde, alles,
Stijn: En gij dees ring op trou. Nu sijn wij alsoo vast gelijck als man en vrouw. Het oude rechtssymbool zelf weêr herinnering aan nog ouder toestanden had alle beteekenis en schoonheid verloren: het deed nog slechts zijn ontadelden dienst bij een huwelijk over den puthaak. Aan den anderen kant werd het overhandigen van den penning eene onschuldige bruiloftsaardigheid.
Muis-stil hipte Stijn in 't alkoofje terug en luisterde of ze drenzen ging zoodra ze vader niet meer tegen zich op voelde.
Dat heb ik altijd sterk gevoeld. In "De Jordaan" heb ik gegeven de figuur van Stijn, die in de critiek tot de grootste bewondering aanleiding heeft gegeven. Daarin is in één persoon vereenigd teederheid en verbijsterende waanzin, door alcoholische driften aangejaagd.
Dit kan weer niemand beter betoogen dan Stijn Streuvels: "Waar de nijverheid ergens een landstreek binnendringt en de bevolking overweldigt, ziet men dien tooi en zorg aan de woningen gauw vergaan. Waar de landsche lieden hun bestaan vinden in fabrieken of groote werkhuizen, zelfs waar de huisarbeid geoefend wordt, ziet men die liefhebberij niet om de woning een lachend uitzicht te geven.
Ze is in kwarto, zóó dik, en dat in 't vierkant, en in leer gebonden ... 'n heele vracht! En er zijn sloten aan, ook. Stijn schuurt ze alle weken blank. En Stijn is niet eens heel vlug met 'r Paters. Maar ik moet je 'r bijzeggen, dat wij katholieken geen kracht, macht en heerlijkheid hebben.
Maar is Querido's machtig heerschersbewustzijn ten opzichte zijner scheppingen, zoowel als de onontbeerlijkheid daarvan voor het welslagen als episch auteur, aan Stijn Burk en al de andere prachtig geslaagde figuren te demonstreeren, die onontbeerlijkheid alleen zou men ook vrijwel kunnen aantoonen, door de aandacht te vestigen op die ééne minder geslaagde in het geheele boek ofschoon ook die zeer zeker een waarlijk-levend mensch is gebleven jegens wien hem grootendeels het heerschersbewustzijn ontbroken heeft: Karel Burk, den begaafden Don Juan van de Jordaan.
STIJN STREUVELS schrijft er hedendaags zijne boeiende verhalen. Ruien gelijkt aan een dorpje uit een bergland. Boven de roode daken der huizen wuiven de boomen van den Kluisberg met hunne donkergroene toppen. Van Berchem leidt een klimmende weg naar Quaremont, eene gemeente van 1,550 zielen. Quaremont ligt misschien in het schilderachtigste deel van heel Zuid-Vlaanderen.
"De landsche huizekens", zegt Stijn Streuvels in zijn Landsche Woning, "'t is alsof ze te dansen staan tegen de zon en 't geflits dat straalt uit de kleine ruitjes, is als een lach die schatert over het landschap. Ze staan er zoo welgedaan, zoo rustig, eigen en vast, meegegroeid uit den grond met al de omgevende dingen."
Zou dat niet zijn, omdat in zulk een oogenblik voor het oog van de ziel, alle tijdelijke, geestelijke zoowel als stoffelijke, uiterlijkheid is weggevallen en ziel slechts ziel ziet? Indien men de aanwezigheid van het machtige heerschersbewustzijn in onzen auteur door ontleding van zijn werk wilde bewijzen, men zou dit reeds alleen door de analyse van de figuur Stijn Burk afkunnen.
Woord Van De Dag