United States or Tokelau ? Vote for the TOP Country of the Week !


En ook, doordat hij zich van tijd tot tijd laat gaan, toont deze Nederlander die zich zoo gaarne uit de wereld in het innerlijk zieleleven terugtrok, toch niet misdeeld te zijn van dien volkshumor dien wij in den Reinaert en andere Dietsche werken genieten.

In 1842 werd door het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen in deze kerk een gedenkteeken opgericht ter eere van Adrianus Junius, den geleerde, dien Lipsius na Erasmus voor den geleerdsten Nederlander verklaarde, in 1575 in het koor van deze kerk begraven. Het inwendige der kerk heeft in 1846 een geheele verandering ondergaan.

Deze en dergelijke gebeurtenissen hebben plaats, kunnen ten minste plaats vinden, zelfs zoo iets ontzettendst als hetgeen door de Nederlander vermeld is; want dergelijke jagten, bosch-patrouilles genaamd, geschieden niet zelden.

Dat ik ook als Nederlander meen zo te moeten handelen, vindt zijn oorzaak in mijn overtuiging, dat het Evangelie, zeker sedert onze vrijheidsstrijd onder Willem de Zwijger, onlosmakelijk met ons volk verweven is, zodat deze houding t.o.v. het Joodse volk ook bij anders georienteerde Nederlanders gemeengoed is geworden.

Deze houding raadde Mr. de Savornin Lohman voortdurend in zijn dagblad »de Nederlander« aan, en men moet erkennen dat het de verstandigste was. Door dezen samenloop van omstandigheden en inzichten, vervolgde het ministerie Pierson zijn weg tusschen rechts en links door, en hield zich slechts door wonderen van bekwaamheid in evenwicht.

Dit schijnt mij vrijwel een hersenschim. Ik gevoel veel meer om te streven naar eene andere richting en wel deze, die ook door Snouck Hurgronje in zijne vier bekende lezingen geuit werd, dat wij, evenals wij een Indo-Europeaan als Nederlander beschouwen, ook den Javaan, Maleier, etc. als zoodanig beschouwen en hun dezelfde rechten geven als wij zelf als Nederlanders bezitten en hen ook het gevoel geven, dat zij zijn in de eerste plaats Nederlander en daarna Javaan.

Een Nederlander van ~geboorte~ kan van Duitsche ~afkomst~ zijn, als zijn voorouders of zijn ouders Duitschers zijn en bij zijn geboorte in Nederland woonden. Zijn ~afstamming~ kan hij misschien tot in de middeleeuwen nagaan, en hij kan wellicht tot een beroemd ~geslacht~ behooren. Omweg zijweg uitweg. De weg, die van den gewonen of hoofdweg afwijkt.

Tijd- en landgenooten van hem zijn levend verbrand wegens het voorstaan van meeningen die ook de zijne waren; en hijzelf zou al zijne meeningen verloochend hebben, liever dan één zijner medemenschen op het schavot te brengen. Geboren Nederlander, was hij tegelijk een geboren kosmopoliet. Voortgekomen uit het volk, haatte hij noch het volk, noch de burgers, noch de edelen.

En ten slotte, gy die zegt te weten dat er 'n onsterfelykheid is, en 'n oordeel... gy die predikt dat dit leven 'n tyd is van arbeid om te geraken tot hooger staat... gy die beweert te gelooven dat u hier 'n veld is aangewezen ter bebouwing waarop eenmaal 'n oogst zal te gaêren zyn, ryk of schraal naar de mate van uwen yver... u vraag ik of ge beschaamd wilt staan op de vraag die eens zal worden voorgelegd aan ieder Nederlander die Indië zyn eigendom noemde: "WYS MY DE PLAATS WAAR GE GEZAAID HEBT."

Maar de beschuldiging van zeeroof was onze edele staatslieden niet voldoende. Om den zoo fyn zedelyken Nederlander te bewegen tot de vereischte oorlogswoede en fondsen-bewilliging! werd hem in diezelfde Tweede-Kamer de Atjinees voorgesteld als zoo heel in 't byzonder overgegeven aan ... onnatuurlyken wellust!