raeten

Bijgewerkt: 28 juni 2025

M. A. Gy moet observeeren, welcke byen te veel ofte te weynig volck hebben, want de byen die te weynig volck hebben konnen niet veel wercken. Die te veel hebben, syn te spoedig uytgegeten. Daerom moet gy lappen, en die te veel volck hebben ontniemen en geven aen die te weynig hebben. De bye heeft te weynig volck als hy geene drye raeten beset, en sal niet veel werken, als hy niet geholpen wordt.

Petrus Hendrix - Het Geldersch Byenboek: of pratyk der byen, langs den kant der Maes, Peel en Niers,: in het overkwartier van Gelderland

M. A. Gy moet een ander tylgaet maeken hetwelk met de raeten overeen komt, want een bye die dwaers aerbeydt is seer moeylyck om te hanteren en te bearbeyden. Capittel II. Van de byen-hut ofte schop in den winter. D. Vr. Moet de bye een hut hebben in den winter?

Petrus Hendrix - Het Geldersch Byenboek: of pratyk der byen, langs den kant der Maes, Peel en Niers,: in het overkwartier van Gelderland

Heeft den bye veel volck en goede raeten in het kaer, soo moet gy den bye weynigh korten, besonder als er honingh valdt; want berooft gy den bye van syn raeten als hy honingh moet bydragen, dan heeft hy geen plaets om den honing te bereyen.

Petrus Hendrix - Het Geldersch Byenboek: of pratyk der byen, langs den kant der Maes, Peel en Niers,: in het overkwartier van Gelderland

Is het saeken dat eenen bye korten tydt honigh geeft, dat de grooten dan den meesten honigh dragen is seker, maer geeftet langen tyt honigh, soo wynnen de kleinen, omdat sy ordeneer neerstiger en meer aenhoudende syn. 4to. Bemerckt dat eenige byen wercken in het volck en vervoolgens ock in de raeten.

Petrus Hendrix - Het Geldersch Byenboek: of pratyk der byen, langs den kant der Maes, Peel en Niers,: in het overkwartier van Gelderland

Eventwel is het syeker dat sy eenigsins nootsaekelyk syn, want: Deus et natura non frustra operantur, Godt en de natuer stellen niemant teluer. Capittel II. Van den arbeyt der byen. D. Vr. Welk is den arbeyt der byen? M. A. Den eersten arbeyt der byen is raeten maeken, in dewelke sy jonge byen maeken en den honigh inspyen en het blomsel afleggen.

Petrus Hendrix - Het Geldersch Byenboek: of pratyk der byen, langs den kant der Maes, Peel en Niers,: in het overkwartier van Gelderland

Den jaeger begindt door den gevoerden honingh terstont te lengen en nieuwe raeten te maeken en vergeet het swaermen. 3tio. Daerna moet den jaeger dikwyls gevisiteert worden, of hy te veel dreenen-raeten maekt. Dese moeten den kop afgesneden worden, opdat hy van het swaermen wyederhouden wordt. Want nauwelyks is den jaeger ses weeken in het kaer, of hy bereydt syg om te swaermen. D. Vr.

Petrus Hendrix - Het Geldersch Byenboek: of pratyk der byen, langs den kant der Maes, Peel en Niers,: in het overkwartier van Gelderland