United States or Montserrat ? Vote for the TOP Country of the Week !
N~g gumagayac n~g pagpasa España, inacala ni doña Victorina ang maglagay n~g isáng tagapan~gasiwáng castila, sa pagca't walang tiwala siya sa m~ga filipino naalaala n~g canyang asawa ang isang pamangking na sa Madrid, na nag-aaral n~g pag-aabogado at ipinalalagay na siyang pinacamatalas ang caisipan sa lahat n~g m~ga magcacamag-anac sinulatan n~ga siya, na ipinagpauna ang bayad sa sasacyan n~g pagparito, at naglalacbay-dagat na siyang dito ang tumpá, n~g mapugnaw ang pananag-inip tungcol sa pagdadalang tao.
At maraming sasacyan dito sa Luzón, anáng isang mananalaysay, ay dumadayo sa Butuan, upáng mamili, sapagca't bucod n~ga sa m~ga bihag n~g m~ga moro roon na ipinagbibili ay nagbibili rin, di umano, pati m~ga insic at hapón n~g m~ga galing namán sa canicanilang lupain.
Ipinagutos sa caniyang man~ga anloagui na gauin ang man~ga casiraan sa caniyang sasacyan; itinurò sa man~ga tauo ang nararapat gauin nang dumating agad sa man~ga pulóng Canarias na siyang totoong nalalapit doon; at lumayag naman siya na paparoon, at nang siya,y, macacuha nang ilang bagay na sucat dal-hin sa sasac-yan.
Sa ibabaw nito ay may isang lapag na nacatatakip sa m~ga mangagaod. Ang lapag na ito ay matibay na nalalacaran n~g m~ga taong pangdigma at nilululanan n~g ayon sa caya n~g sasacyan.
Ang paraan naman di umano, n~g pan~gan~galacal n~g m~ga insic dito, anáng ibang m~ga mananalaysay ay tinatambol ang canilang gongs pagdating upáng malaman n~g m~ga tagarito na may sasacyan n~g calacal na dumating at agad naman sumasalubong ang m~ga tagarito na sumasacay sa canilang m~ga munting bangca.
Ang bubóng na tablá n~g m~ga sasacyán. Tinatawag na "paisano" n~g m~ga sundalo ang hindî militar.
Sa lapag na ito naglalagay n~g layag na pinapagtitibay sa dalawang cahoy ó cung may calac-han ang sasacyan ay pinapagtatatlo ang cahoy ó cawayan at ang namamahala naman sa tun~go n~g takbo n~g sasakyan ay sa hulihan lumalagay.
Samantala'y dumating silá sa bangcâ; itinálì n~g matandang bangkero ang m~ga sasacyan sa isang tolos na cawayan. ¡Hintay muna! ani tía Isabel sa anác na lalaki n~g matandang talagang aacyat na sanang dalá ang panáloc, kinacailan~gang mahandâ muna ang sinigáng at n~g tulóy-tulóy sa sabáw ang m~ga isdâ panggagaling sa tubig.
Pagcadoong n~g sasacyan ay inaalayan n~g capitan ang m~ga mandarin n~g m~ga puting payong. Ito naman ay ginaganti n~g m~ga man~gan~galacal upang sila'y pagpakitaan n~g mabuting-loob n~g ginoong ito.
Salita Ng Araw