United States or Bosnia and Herzegovina ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ang karaniwang sulatán ay kawayan ó m~ga dahon n~g halaman na siya ring inugali n~g m~ga taga ibang lupain n~g di pa natutuclasan ang paggawa n~g papel at ang panulat na ginagamit ay matulis na bakal ó patpat at di umano'y tinatawag na sipol . Ang m~ga susulatín naman ay ang canilang m~ga tula at awit na siya nilang gawî ó kung dili ay ginagamit sa pagtatala n~g bilang n~g canilang m~ga hayop at m~ga kalakal at gayon din sa pagsulat n~g liham.

Tulad sa tinatawag nating wicang "castil

¡Salamat! hindi co kinacailan~gan ang sino man sa pananaguinip at sa paggawa n~g m~ga caululan, sucat na acong mag-isa, ang isinagot n~g filósofong calakip ang isang tawang palibac; datapuwa't n~gayo'y naalaala co, ¿hindi ba tinatawag ang inyong paglilining n~g caugalia't hilig n~g ating bayan?

Tunay n~ga, sacali't tayo'y nag-iisa, wala tayong magágawa; n~guni't inyóng ariing sariling inyó ang catuwiran n~g bayan, makipanig po cayó sa bayan, pakinggán ninyó ang canyáng cahin~gian, magbigáy ulirán cayó sa m~ga ibá, ipakilala ninyó cung anó ang tinatawag na bayang kinaguisnan! Hindi mangyayari ang cahin~gian n~g bayan; kinacailan~gang maghintay.

Nalalaman mo, sa pagca't nan~gagcacawan~gis ang ganitong m~ga pahirap sa lahat n~g m~ga bayan. ¡Aking nakita, nakita co ang aking anac na nacabiting ang tali sa canyang sariling buhoc, narin~gig co ang canyang m~ga sigaw, aking narin~gig na aco'y canyang tinatawag, at aco, sa aking caruwagan at palibhasa'y namarati aco sa capayapaan, hindi aco nagcaroon n~g catapan~gang pumatay ó magpacamatay caya! ¿Nalalaman mo bang hindi napatotohanan ang pangloloob na iyon, napaliwanagan ang bintang, at ang naguing parusa'y ilipat sa ibang bayang ang cura, at ang aking anac ay namatay dahil sa m~ga pahirap na guinawa sa canya? ¡Ang isa, ang nalalabi sa akin, ay hindi duwag na gaya n~g canyang ama; at sa catacutan n~g tacsil na nagpahirap na ipanghiganti sa canya ang pagcamatay n~g canyang capatid, guinamit na dahilan ang cawal-an n~g "cedula personal" na nalimutang sandali, piniit n~g Guardia Civil, pinahirapan, guinalit at pinasamang totoo ang loob sa casalimura hanggang sa siya'y mapilitang magpacamatay!

Maluha ka rin kaya Leoning, maluha ka rin kaya kung ako'y tinanghal na bangkay? Leoning, maluha ka rin kaya? Eduardo, hindi ako ang maluluha, kundi ang paralumang noo'y sumaklolo sa iyo. Nguni't kulang palad nga ako at walang paraluman noong lumapit man lamang sa akin ... Wala akong tinatawag sa sarili kundi: Leoning! Leoning!

Nan~gagtátayô sa m~ga daán, sa láyong hálos nagcacatuladtulad, n~g maiinam na m~ga arcong cawayang binurdahan sa libolibong paraang tinatawag na "sincában", at naliliguid n~g m~ga caluscós, na makita lámang n~g m~ga bata'y nan~gagsasayahan na.

Napagkikilala n~g alférez na totoong catawatawang manamit ang canyang babae, na naaamoy sa canya yaong tinatawag n~g madlang "calunya n~g m~ga sundalo," at hindi n~ga magaling na siya'y ilantad sa m~ga mata n~g m~ga matataas na tao sa pan~gulong bayan n~g lalawigan, at cahi't sa m~ga taga ibang bayang doo'y nan~gagsidalo. Datapuwa't hindi gayon ang pinag-iisip n~g babae.

At ang tinatawag ay patuloy na walang imik at nanunuwid sa pagkakahilig sa balikat niya. Siyang pagharap n~g isang kutserong dukha n~guni't dapat uliranin n~g m~ga kapwa niya maralita: mapitagang inihandog ang kanyang kalesang nakatigil sa isang panig n~g liwasan.

Tinatawag n~g m~ga castil