United States or Haiti ? Vote for the TOP Country of the Week !
Nang macaraan ang dalawang oras, si hermana Rufa'y na sa sa batalán n~g caniláng bahay at guinagawa ang paghihilamos na caugalian pagcacaumaga, upang pumaroon sa misa. Tinátanawan n~g mapamintacasing babae ang calapít na gubat at canyáng nakitang may pumapaimbulog na nalululong macapál na úsoc; nagcunót ang m~ga kilay at, punô n~g banál na galit, ay nagsalitâ: ¿Sino cay
Iyán ang mga táong may mga matá ay di makakita, may mga taynga ay di makadiníg. Kapag hiningán ng pasiyá sa isang panukálang binálak ó inayunan ni Kápitang Memò, siláng lahat ay pawang mga áyon; nguni't hindi silá sangáyon kapag nákitang iilíng-ilíng ang kanilang panginóon, ang kanilang Diyos!
Totoo't na sa caniláng camáy ang capangyarihang magbawal n~g pagpapadalá rito n~g m~ga casulatan ni Rizal, at na sa camay rin namán nilá ang capangyarihang umusig at magparusa n~g cabigatbigatan sa sino mang man~gahás tumanggap, mag in~gat ó bumasa n~g m~ga casulatang yaon; n~guni't caniláng nakitang linalabag lamang at pinaglalaruan n~g ilang m~ga filipinong tunay na sumisinta sa tinubuang bayan ang canilang mahigpít na utos, ang canilang m~ga pagbábal
Nang dumating yaong naglibót na anak ay gutom sapagka't lampas na sa oras pagdating sa bahay ay agad nagbukas niyong paminggala't kakanin ang hanap. Anopa at walang nakitang pagkain sapagka't ang Ama'y di makapagsaing pumasok na galit ay walang kahambing ang wika sa Ama'y bakit walang kanin.
Gayon na lamang ang nangyaring tawanan n~g m~ga naliho n~g kadiliman n~g gabi. At habang nililisan nila ang pook na yaon, ang pagn~gin~gitn~git n~g loob ay pinararaan sa matunog na halakhakan. ¿ Pero wala ka bang nakitang isang babae't isang lalaki sa m~ga nasalubong natin sa may tapat n~g "Germinal"? itinanong ni Martinez sa kutserong nagtututop n~g tiyan sa di mapigil na tawa.
Armando kay Magdalena, ay may kumatog sa pintuan ng tahanang iyon na ng patignan sa isang alagad ay nakitang iyon pala'y si Ernesto del Rio. Palibhasa't ang tumawag ay ipinalalagay ni D. Armando na matalik niyang kaibigan, kaya't naaaring kahit anong oras ay nakaparoroon. Binuksan na nga ang pintuan na daan at makaraan ang ilang sandali ay tuluyang umakiat ang binatang Ernesto.
¡Aba! ¿Hindi ba sinabi sa iyong ang mamiminuno'y si don Crisóstomo? ¿Hindi mo ba nakitang siya'y casama n~g Capitan General sa pagpapasial? ¿Anó ang capan~ganibang ating cahihinatnan? ¿At cung mamatay tayo? ¿Eh anó iyón? ¿Hindi ba namatay ang ating amá sa capapalo? ¡Sumasacatuwiran ca! Hinanap n~g magcapatid sa m~ga pulutóng n~g táo si Lúcas. Pagcakita nilá sa canya'y huminto si Társilo.
Hindî nagculang n~g nagdagdag na canyáng nakitang lumusong sa húcay ang isáng nacasuot n~g pananamít na itimáng catulad n~g sa m~ga franciscano. Hindî n~gâ mapag-aalínlan~ganan: si San Diego ang nanaog na iyón. Napagtantô rin namáng nakinig n~g misa si Ibarra, at ang lalakíng nanínilaw ay hindî; ito'y maliwanag na cawan~gis n~g sicat n~g áraw.
Nagmadaling nagpauna si Sisa at pagpílit na mag-anyóng tiwasáy ang loob. Nang sandalíng iyó'y pagpasimulâ ang pagrepique n~g m~ga campana't ipina-aalam ang pagcatapos n~g mísa mayor. Tinulinan ni Sisa ang paglacad, at n~g cung mangyayari'y huwag niyáng macasalubong ang m~ga táong lalabas sa simbahan. Datapuwa't ¡hindî nangyari! waláng nakitang paraan upang maiwasan ang gayóng pagcasalubong.
Sa pagca't mababa ang bahay, sila'y nagtin~ginan, at nakitang magaling ni doña Victorina ang babaeng iyón; payapang pinagmamasdan siya búhat sa paa hanggang sa úlo n~g Musa n~g guardia civil, pagcatapos ay siya'y nilabian, lumura at saca tumalicod.