United States or British Virgin Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !
Of we van die koude zitplaats buikpijn konden krijgen, daar dachten we niet aan, en in ieder geval bekommerden we er ons niet om, evenmin of de verbeelding verontrust of de slaap verstoord werd door die geschiedenissen. Een van mijn vriendjes, Jan S., hoorde thuis prachtige vertellingen. Zijn vader las Zondagsavonds voor uit een boek: »Christemeijer. Verhalen uit de lijfstraffelijke regtspleging."
Zie over die wijze van regtspleging, behalve de O. F. W., ook het voortreffelijke werk van HALSEMA, bl. 56, 76, 91 en vervolgens, in Aanteekening 9 breeder vermeld. Aanteekeningen op de Oude Friesche Wetten, 40, 106, 179, 197. Zie WORP VAN THABOR, Kronyk, IV 2.
Hij zoude dan oorspronkelijk de Opziener over zulk eene Regterlijke kampplaats, Hoofd van zulk eene Regtspleging geweest zijn, en het zou dan eigenlijk hetzelfde beteekenen als in de Oude Wetten 't woord grieswart, grieswärtel, tournooivoogd, of volgens nog ouder schrijfwijs greiswärtel. Zie Haltaus, Gloss.
In dit laatste geval verkeert bijv. eene despotieke regeering met een tal van verspieders, een huurleger, geheime regtspleging enz. in de beschaafde wereld, alwaar vooral de middelpartijen, ten koste van harmonie en consequentie, goede regeringen wenschen daar te stellen.
Terwijl andere provinciën van ons vaderland, als Groningen, Utrecht, Overijssel en Gelderland, nog bijna twintig jaren lang de twistappels der strijdende partijen bleven, hadden de Friezen het geluk, toen reeds het genot te bekomen van de grootste der maatschappelijke voorregten: van vrede en veiligheid en van orde in bestuur en regtspleging, die welvaart en vooruitgang ten gevolge hadden.
Hoe is het mogelijk, dat ik dien titel nog weet, met die onkinderlijke woorden van »lijfstraffelijke regtspleging." Dat komt doordat ik soms bij dat voorlezen tegenwoordig mocht wezen, dan naar dat boek zat te kijken en ook het titelblad heb mogen zien. Wat een kind toch al leeren kan, als men hem het zien niet verbiedt! Die verhalen waren echter voor ons te ingewikkeld.
Hij noemt daarin als de voornaamste voordeelen: 1^o. de verdrijving van kwaadwillige vijanden, bijzonder van de hatelijke Groningers; 2^o. de orde en regelmaat van bestuur en het daaruit voor ieder voortspruitend ongestoorde genot van zijne bezittingen, vooral door de invoering van den Provincialen Raad en Geregtshof, waardoor de behandeling van zaken en de regtspleging op een goeden voet gebragt werden; 3^o. eene betere beveiliging van de zee, door het verbeteren van de sluizen en zeeweringen te bevelen, waardoor de overstroomingen later zijn verminderd, en 4^o. vermeerdering van vruchtbare landerijen, door het bedijken van het Bildt.
Daar nu deze Edellieden, als de aanzienlijkste personen, natuurlijke voorregten genoten, tot hooger ambten en vooral tot hoogere rangen in de krijgsdienst werden verkozen, hadden zij ook, in de vroegste tijden namelijk, over hunne minderen het beheer en bestier, zelfs eigene regtspleging en vrij gebied.
"Zoo leefde ik twaalf maanden, Uwe Excellentie, als het leven heeten mag, worstelen als het was met de dagelijksch terugkeerende grief van armoede en schande, gemarteld door de verwachting eener criminele regtspleging; zoo leefde ik twaalf maanden, elken dag denkende: dit is de laatste, en mij elken dag bedrogen ziende.
De gelijkheid in de vormen van regtspleging en bestuur werd een band te meer met volken, van wie zij te lang waren afgescheiden geweest, behoudens de eigenaardigheid van hun stam en krachten. Door verkeer, omgang en betrekkingen met deze moest ook hier toeneming in beschaving worden bevorderd.
Woord Van De Dag