United States or Gabon ? Vote for the TOP Country of the Week !
Kalvijn had niet slechts de godsdienstige denkvormen, maar ook de kerkelijke instellingen gevonden, die aan de behoeften der burgerij in de XVIde eeuw beantwoordden. Hiertoe behoorde de invoering der demokratie in de kerkelijke organisatie, en deze werkte door het nauw verband tusschen kerk en staat, natuurlijk ook op den vorm der politieke organisatie terug.
Later toch waren de plakkaten meer gerigt tegen MENNO SIMONS en de hervormings-gezinden in het algemeen. De sterke toeneming van de Doopsgezinden en de aanneming van de bijzondere begrippen van ZWINGLI en daarna van KALVIJN bij de Hervormden schijnen de oorzaken geweest te zijn, dat de Lutherschen zich hier niet tot eene afzonderlijke gezindte gevestigd hebben.
Doch ook deze moesten verdrongen worden. Daartoe werd vooral de eerste Hoogeschool des lands dienstbaar gemaakt: want van de achttien hoogleeraren in de godgeleerdheid, welke aan de Leidsche Akademie van 1576 tot 1618 beroepen werden, waren veertien vreemdelingen, die de leer van KALVIJN omtrent de Drieëenheid, Vóórverordinering, Gods vrijmagtige genade, Voldoening, Erfzonde en andere verborgenheden of met het evangelie strijdige leerstukken met ijver voorstonden en »de dorre stelselzucht en spitsvindige haarkloverij hare hoogte deden bereiken."
Laatstgenoemde rigting werd echter spoedig verdrongen door het Kalvinisme, dat in 1567 in Brabant boven alle andere rigtingen ingang vond en zich streng wist te handhaven . Nadat het ook door Prins WILLEM I en daarna door Graaf WILLEM LODEWIJK was aangenomen, bragt MENSO ALTING, een der weinige Oost-Friesche predikanten, die de gevoelens van KALVIJN waren toegedaan, met de hulp van Dr.
De Hervormden, met wien zij in de eerste tijden, ook blijkens de eerste Geloofsbelijdenis van omstreeks 1550, meer overeenstemden, weken van lieverlede meer af; en door het aannemen der gevoelens van KALVIJN en van de leerstellingen der Dordsche Synode werd het verschil en de breuk tusschen beide kerkgenootschappen nog grooter.
Dit kon zoo zijn, omdat het stelsel van Kalvijn nog langen tijd passen bleef bij de sociale en geestelijke behoeften der bevolking van Genève, terwijl in Holland b.v., die andere burcht van het protestantisme, haar heerschend deel spoedig daaraan ontgroeide.
Het stelsel van Kalvijn had wereldlijke en geestelijke overheid in de meest innige verbinding gebracht.
Doch er was een man in Friesland en wel predikant te Leeuwarden, JOHANNES BOGERMAN, een Oostfries van geboorte, die zich reeds sedert jaren had onderscheiden door geleerdheid en ijver voor de leerstellingen van KALVIJN, en die nu vooral zijn invloed deed gelden.
Woord Van De Dag