United States or Montserrat ? Vote for the TOP Country of the Week !
De invallen in het Zuiden werden door de Spanjaarden afgeslagen, alleen Lodewijk van Nassau behaalde in het Noorden aanvankelijk eenig voordeel. Met ongeveer 7000 man viel hij in het voorjaar van 1568 in Groningerland, en het gelukte hem den 23en Mei een Spaansch legerkorps onder aanvoering van den hertog van Aremberg bij het klooster Heiligerlee te verslaan en uit elkander te drijven.
Want nadat in 1568 de strijd was begonnen en de Stadhouder AREMBERG in den eersten slag tegen LODEWIJK van Nassau, bij Heiligerlee in Groningerland, was gesneuveld, werd deze laatste daarna door ALVA bij Jemmingen, nabij de Eems, geheel verslagen. Een aantal der voornaamste Friezen verkeerde in ballingschap. Veler bezittingen werden verbeurd verklaard. Van niemand had men hulp te wachten.
Hoe gematigd AREMBERG zijn last ook uitvoerde, zonder dat er bloedstorting plaats had, verwekte deze onderwerping groote smart en wrok jegens den Koning, tegen wien men zich eerst nu begon te verzetten en den tachtigjarigen strijd een aanvang deed nemen. Aandeel van den Frieschen Adel in het Verbond der Nederlandsche Edelen.
Aremberg zelf sneuvelde, maar ook Lodewijk van Nassau had een zwaar verlies te betreuren: zijn jongsten broeder, graaf Adolf van Nassau, een veelbelovend jongeling, telde men insgelijks onder de dooden.
Ook zijne opvolgers, MAXIMILIAAN van egmond, Graaf van Buren en JOHAN van ligne, Graaf van Aremberg , wisten zoowel de belangen van hunnen Heer als die der ingezetenen met ijver te bevorderen.
Sedert 1533 toch was Bergen-op-Zoom door Keizer Karel V tot een markgraafschap verheven, dat door de geslachten van Merode, Wittem, Bergh, Hohenzollern, de la Tour d'Auvergne, Aremberg en Sulzbach achtereenvolgens bezeten werd, totdat bij de revolutie in 1795 de waardigheid van markgraaf met andere heerlijke rechten vervallen werd verklaard.
1565. 108 Friezen nemen deel aan het verbond der Nederlandsche Edelen tegen Spanje. De Hervormde leer te Leeuwarden en elders ingevoerd, doch weder onderdrukt. Herstelling van de Roomsche eeredienst. Komst van den Hertog van Alva. Vlugt van vele Edelen en Geestelijken. Begin van den tachtigjarigen oorlog tegen Spanje. De Stadhouder Aremberg sneuvelt bij Heiligerlee.
Want al moest ook een aantal hunner met vele geestelijken en burgers in 1567, na het terugkeeren van AREMBERG en de komst van den wreeden Hertog van ALVA, vlugten, om de vervolgingen te ontgaan, met den volgenden jare 1568 zien wij hen den strijd aanvangen tegen het misbruikte oppergezag en roemrijke daden verrigten.
Nog hooger moest de nood stijgen, maar ook nog krachtiger tegenstand ontwikkelen, ten einde eene grootere zegepraal en meer algemeene en duurzame bereiking van het goede doel te bevorderen. Op een bijzonder bevel des Konings kwam de Stadhouder AREMBERG in Januarij 1567 met eene aanzienlijke krijgsmagt te Leeuwarden, en eischte het verdrijven van de leeraren en de herstelling van de kerken.
Dáár eenen anderen weerbaren telg, met zijn slagzwaard den schedel klievende van Aremberg te Heiligerlee. Ginds eenen Nijenhorst, met groote staatsie binnengeleid als afgezant van de Generale Staten bij het Portugeesche hof.
Woord Van De Dag