United States or Saint Lucia ? Vote for the TOP Country of the Week !


Faust zelf heeft nog in zijn laatste levensstonde verzekerd, dat het "uitzicht naar boven" hem is afgesloten en dus de kennis van het oneindige, waarnaar hij tevoren zoo vurig smachtte, niet verkregen is. Maar het onbekende is niet het onwerkelijke, en gelijk hij eenmaal den dood heeft willen roepen om hem in het mysterie in te wijden, zoo komt nu de dood met het mysterie en wijdt hem in.

In de roedjes voor het raam bonsde een bromvlieg tegen de ruiten, vloog dan op tegen het glas in een trillende gonzing, met een ontwikkeling van kleine droomerige geluidjes, met een mystiek gescharrel van gazen vleugeltjes, een onwerkelijke hoorbaarheid, komend als herinneringen die komen van heel vèr. En af en toe kwam het ritselen van een verschoven krant, het kreuken van een omgeslagen blad.

Toledo vertegenwoordigt het Westen, met zijn feudaalstelsel en zijn kloosters, Cordova het Oosten van na de romeinsche overheersching. De paleizen van Toledo zijn vestingen, die in hun onwerkelijke grootheid te huis schijnen te behooren in een heldendicht, de huizen van Cordova, slechts een verdieping hoog, en rondom een binnenplein gebouwd, doen denken aan de woningen van Herculanum en Pompeï.

De voorgangers van de verschillende kerken zouden in ambtsgewaad de toegangen tot de kerk moeten bezetten en met de Joden in de kerk moeten staan of vallen. Ze waren onder de indruk. Toch maar heel even. In feite waren ze allen bang voor een publieke demonstratie. Het voorstel werd dan ook als de uiting van onwerkelijke romantiek van tafel geveegd.

Ze was heel licht en haast doorzichtig. Ze was, met die onwerkelijke stem, boven alle verlegenheid verheven. Ze was eenvoudig, en haar eenvoud had alle barreelen van het cerebrale treuzelwerk en alle misverstanden geweerd. Maar ze bracht Verlat in het nauw. De klank, die uit deze oprechtheid steeg, kwam klokken in zijne ijdele ziel met vervaarlijke geluiden.

Treffender is echter de overeenkomst met een verdienstelijk beeldhouwer uit dien tijd, die naar den "prijs van Rome" dong en aan zijn vrienden meêdeelde, dat hij zich voor het hoofd zou schieten als hij niet bekroond werd. Dit is geen kunst die uit het alledaagsch werkelijk leven groeit, omdat het alledaagsch leven zelf onwerkelijke verzuchtingen had.

Het is treffend, dat dit stuk, waarin Ibsen voorgoed afscheid neemt van de romantiek, in zeker opzicht het meest romantische van al zijn drama's is. Het wemelt er van onwerkelijke wezens, van figuren uit de sprookjeswereld, heksen, trold, dovregubben en zijn dochter; doode voorwerpen als het standbeeld van Memnon, de sphynx van Gizeh zijn tot personen gemaakt; inwendige stemmen krijgen gedaante.

In het rood gezeefde licht, dat oranje en purper van onwerkelijke weelde maakte al het scharlaken en verguld om hen heen purper de gordijnen, oranje de gewaden, oranje vooral hun goed-gestuivelde pruiken, vreemd onwaar van purperblos hun als masker geschilderde gezichten bleven zij statariesch: kalm, glimlachend, sch

De schijnen van zoeklichten op de donkere lucht waren als de onwerkelijke fosforesceerende gewaden van witte schimmen die het duistere zwerk bevolkten. Het ver en dof gedommel dat soms werd vernomen was als het staag geronk van den nacht zelf. Het werd een zinnelooze waan.