United States or Vatican City ? Vote for the TOP Country of the Week !
Veeleer vormt het verleden de donkere achtergrond, waartegen het opkomen voor de Joden door de Katholieke Kerk in Nederland tijdens de tweede wereldoorlog des te scherper contouren krijgt. Voorjaar 1943 leken zowel onderdrukking als verzet iets daarvan werd reeds gememoreerd in de hoofdstukken 7 en 8 in een stroomversnelling te komen. Ook de oud-militairen moesten zich melden.
Het was gedateerd 19 mei 1943, en luidde als volgt: <113>
In mei werd bekendgemaakt dat alle mannen tussen de 18-35 jaar opgeroepen zouden worden voor de "Arbeits-Einsatz" in Duitsland. Men begon bij de jongsten. Velen uit deze drie categorieen doken onder. Een gedeelte hunner ging actief deelnemen aan het verzet. De voor mij meest schokkende gebeurtenis uit die periode staat opgetekend in mijn dagboek, 29 april 1943.
Eerst was het uiterst moeilijk om onderduikplaatsen te vinden, maar gaandeweg ging dat beter. Eind juni 1943 kwam er een nieuwe predikant naar Renkum-Heelsum, ds.
W.J. de Wilde die een tijdlang secretaris van de Hervormde Synode was. Een citaat: <130> De brief was gedateerd 5 maart 1943. Enker duidelijk gekozen, ofschoon ook zijn eigen leven op het spel stond. Had men als Joden-Christen dan in Westerbork een zekere bescherming tegen wegvoering naar een van de vernietigingskampen? In zekere mate.
Hij is niet gedeporteerd, overigens naar ik vermoed niet op grond van zijn gedoopt-zijn: hij was "gemengd-gehuwd"; zijn vrouw was Gereformeerd dooplid en deed najaar 1943 eveneens belijdenis. Van Nes ooit een dergelijke valse verklaring ondertekend zou hebben.
"Ten dele gelukt", dat weten we: Wanneer een zestal Rooms-Katholieke agenten van politie op 24 februari 1943 de Utrechtse hoofdcommissaris meedelen, dat zij op grond van een in de kerk op 21 februari voorgelezen herderlijk schrijven zouden weigeren, indien daartoe bevolen, Joden te arresteren, dreigt deze hoofdcommissaris met ontslag zonder pensioen, gage of wachtgeld, terwijl zij, die hem van hun voorgenomen weigering geen mededeling doen en zich toch daartoe verstouten, 'als saboteurs zullen worden beschouwd met alle ernstige gevolgen daaraan verbonden. Hier voegen wij aan toe, dat de zes voornoemd meteen door de Duitsers werden gezocht; men arresteerde, toen zij ondergedoken bleken, hun vrouwen en kinderen.
Ook de Protestants-gedoopte Joden-Christenen moesten ten slotte sommigen al zomer 1942, anderen voorjaar 1943 naar Westerbork, het merendeel hunner nadat ze enige tijd in Vught hadden gezeten. In Westerbork werden ze ondergebracht in een aparte barak, no. 73. 's Zondags werden er godsdienstoefeningen gehouden. De meeste diensten werden geleid door ds. S.P. Tabaksblatt of door ds.
De Synode besprak het op 19 juli, waarbij wel diverse bezwaren gemaakt werden; o.a. werd opgemerkt dat het nationaal- socialisme toch al aan het afbrokkelen was... Anderen daarentegen vonden het een voortreffelijk stuk. Ten slotte besloot men met algemene stemmen om het te doen uitgaan naar kerkenraden en predikanten. Op 25 oktober 1943 werd meegedeeld, dat alle exemplaren verzonden waren.
Daar werd hij najaar 1943 gegrepen tengevolge van verraad. Het oprichten van een plaatselijke afdeling van de LO hield onder meer in dat je een netwerk van medewerkers ging opzetten. Verder moesten er onderduikplaatsen gezocht en gevonden worden; dat kon je niet alleen. Bovendien was geld nodig.
Woord Van De Dag