United States or Paraguay ? Vote for the TOP Country of the Week !
N~guni cun ang caasalan nang anac na dalaga ay di na uucol sa isang vírgen, cun ang mata,i, di mahinhin, na para nang sa calapati, cun di para nang sa lauin na sadyang talas sa pag hanap nang patáy na hayop, cahit mag sabi sa magulang na aayao mag asaua, ay houag paniualaan.
Sumasabudhì n~g madlâ ang m~ga calupitáng dito'y guinágawâ n~g m~ga panahóng iyón. Ipinabilángo, ipinatapon ó ipinabitay bawa't filipinong numiningning dahil sa tálas n~g isip at sa pagsasangalang sa m~ga catwiran n~g lupang kináguisnan. Ang m~ga nangyaring itó'y nalimbag sa damdamin n~g batang si Jose Rizal.
Ang m~ga babayi ay macapag-aaral n~g ano mang san~ga n~g carunun~gan maguing sa isip maguing sa quimotin ó talas n~g camay sa m~ga sanayang palagay n~g bayan at macahahauac n~g ano mang catungculang na uucol sa m~ga catibayang canilang macuha.
CHITO. Aquing ilalaban calicot cong dala! ¿Ito bagang talim ng aquing nalicot di maipapantay sa talas ng guloc? KALINT. Cung gayo'y abata! KALINT. ¡Madali! LUSINO. ¡Madali! KALINT. ¡Madali! LUSINO. ¡Madali! CHITO. Hintay! hintay cayo! madaling maluba ang ikmong Patero at cung malalaban mahiguit sa ikmo ang aquing gagauin sa lahat ng lilo.
Siya'y na-uucol sa isang «familia» na iguinagalang natatan~gi baga sa buting ugali at gauang maganda sa ciudad na yaong mayaman sa sayá. Mulang camusmusan nitong ating Burgos sa bait na taglay uala nang aayos gayon din sa talas nang isip na impóc, caya't maaga siyang pinaturuang lubós.
Maánong magisip-isip; maánong harapín at kilalanin ang Matwíd!... Oh, alíping asal na ulirán sa kahaláyan! Oh, mga táong walâng sariling damdámin! Salámat at ang mga konséhong gaya ng inyóng kinaaníban ay iilán-ilán lamang. At kung hindi, anóng talas na sandátang makakalaság ng mga káaway ng Pagsasarilíng pinakamimithî ng Báyan!
Sa m~ga carunun~gan ituturo ang malaqui at ganap na pagcaquilala n~g iba't ibang san~gá na nasasaclao n~g talas n~g isip at talas n~g camay. Sa carunun~gan n~g pilosopia at panunulat ay malalaquip ang pagtuturo n~g uicang latin at griego.
Sa guinauang ito: "oposicióng" tiquís nan~guna sa lahat si Burgos na ibig, caya tinamó niya sa talas nang isip gayong "Pagcucurang" caloob nang Lan~git. Ang tungcol na ito hindi matatamó nang sino't alin mang cahit may "empeño", cungdi ang may taglay pagca Presbítero ay siyang marapat na magcamit nito.
Tulun~gan ninyó acóng humin~gi sa Dios n~g cauculáng tálas n~g ísip, sa pamamag-itan n~g pagdarasal n~g isáng Aba Guinoong María!..." Nan~gagsiluhód na lahát at bumán~gon ang isáng hûgong na catúlad n~g sabay-sabáy na húgong n~g sanglíbong bubúyog.
Salita Ng Araw