United States or San Marino ? Vote for the TOP Country of the Week !
Een groot stuk van den steen werd aan het museum van Colmar afgestaan; voorts hebben een aantal aanzienlijke personages, die Ensisheim doortrokken, te beginnen met Keizer Karel V tot de generaals der geallieerde legers in 1815, er ook voor en na fragmenten van medegenomen.
Daar zijn sommige onhandelbare naturen, op wie die straf telkens moet worden toegepast. Maar voor de meesten blijkt de geregelde arbeid een werkzaam middel tot verbetering en zedelijke opheffing. In de centrale gevangenis te Ensisheim heeft bepaaldelijk de vervaardiging van allerlei soort van lijstwerk en vlechtwerk een buitengewonen graad van volkomenheid bereikt.
Niet ver van de Hart, aan de oevers van de Ill, ligt Ensisheim, een klein landstadje, weleer de zetel van de oostenrijksche regeering en later van den souvereinen raad van den Elzas, tegenwoordig slechts de nederige hoofdplaats van een kanton. Daar ontmoeten elkander ook alle boosdoeners van het rijksland, in de centrale strafgevangenis.
Ensisheim wordt voor het eerst genoemd in een charter van het jaar 768; in een giftbrief van jaar 823 komt de stad voor onder den naam van Einsigesheim, dat in een ander stuk Ensiclesheim wordt geschreven.
Na den vrede van Munster vestigde de koning van Frankrijk in 1649 te Breisach, dat toen, hoewel aan den rechter Rijnoever gelegen, tot zijn rijk behoorde, "eene koninklijke souvereine Kamer, in de plaats en ter vervanging van de oostenrijksche regeering, vroeger te Ensisheim zetelende." Ondanks velerlei moeielijkheden en botsingen bleef die Kamer tot in 1657 in werking.
In 1469 werd bepaald, dat van de uitspraken der schepenbank van Ensisheim in beroep kon worden gekomen bij het hooggerechtshof te Mechelen, de hoogste rechtbank voor de landen van de zoogenoemde Bourgondische kreits; later werd dit appel overgebracht naar Innsbrück in Tyrol en eindelijk bij het keizerlijk kamergericht te Spiers.
Op de snijpunten der balken ziet men cartouches met de wapens der steden van den Elzas; boven de deur prijkt het wapen van Ensisheim met den vroegeren oostenrijkschen arend naast den tweekoppigen adelaar van het nieuwe duitsche rijk. De ruiten der vensters zijn rond, naar het oud gothische model.
Gedurende den dertigjarigen oorlog werd het ongelukkige stedeke driemaal genomen en geplunderd. Bij den vrede van Munster werd Ensisheim aan Frankrijk afgestaan; van 1657 tot 1674 zetelde hier het hoogste regeeringscollege, de souvereine raad van den Elzas.
Het woud grenst aan het rechtsgebied van niet minder dan drie-en-twintig gemeenten, waarvan de bebouwbare gronden langs den zoom van het bosch den gemeenschappelijken naam van Hartfeld dragen. De plattelandsbevolking bestempelt met den naam van Hart de beide kantons Ensisheim en Habsheim in hun geheel, en een deel der kantons Landser en Huningen, waartoe de verschillende gemeenten behooren.
Hetzij men van Colmar over Ensisheim naar het Hartwald gaat, hetzij men over Horburg en Breisach den weg naar den Rijn volgt, steeds vertoont de vlakte hetzelfde eigenaardige karakter.
Woord Van De Dag