United States or Italy ? Vote for the TOP Country of the Week !


Op welke wijze, door welke middelen, de groote achterstand op het gebied van aanbouw en onderhoud van woningen, een achterstand die waarschijnlijk in alle russische steden bestaat, ingehaald zal kunnen worden, ook dat is een onderdeel van het algemeene vraagstuk, hoe Sowjet-Rusland zijn diepe uitputting te boven zal komen. Vuil was Moskou niet.

Zoo de lezers van dit boekje de onzinnige verwachting mochten koesteren, hierin »de waarheid over Sowjet-Rusland« te vinden, dan waarschuw ik hen nu meteen, dat zij teleurgesteld zullen worden. En zoo ik zelf met iets van een dergelijke dwaze verwachting naar Rusland ging, dan ben ik daarvan in Moskou grondig genezen.

Het spreekt vanzelf, dat Sowjet-Rusland in vele opzichten op hygiënisch gebied zeer ten achter is bij West-Europa. De taak om het volk hygiënisch op te voeden, de verpleging van zieken en kraamvrouwen te organiseeren, is reusachtig. Zij gaat de krachten der Sowjet-organen heden nog ver en ver te boven. Het ontbreekt evenzeer aan geschikte personen, als aan stoffelijke hulpmiddelen.

Maar de geest van sociale saamhoorigheid en kameraadschap, dien men hier poogt den kinderen en moeders in te prenten, waar vindt men dien, behalve in Sowjet-RuslandBij den uitgang nam een van de italiaansche socialisten mij apart, om zijn kritiek tegen mij te luchten.

Nooit heb ik de kinderen van Sowjet-Rusland gezien bij hun spel en hun werk en hun maaltijd, of een ontroering kropte in mijn keel, en mijn hart sloeg in smartelijk verlangen. Het beeld van de millioenen proletariërskinderen in de rijke landen van West-Europa, opgroeiend in de oude dofheid, de oude verwaarloozing, rees als een bittere vloed in mij op.

Wie naar Rusland komt, zonder de geschiedenis van het russische volk onder het tzarisme en de geschiedenis der laatste jaren te kennen, wie niet in zich draagt dat weten als algemeene synthese, het weten van het regiem van den knoet, van de onkunde en het bijgeloof, van het revolutionnair ontwaken en den revolutionnairen strijd, de ontzaglijke verwachtingen, de herhaalde ontgoochelingen, de smart en de bloedoffers en de tranen en al de inzinkingen en oplevingen en al de spanning en overspanning; wie niet elke kleine ervaring, elk nietig voorval, elke inlichting hem verstrekt, kan zetten in het licht van een algemeen begrijpen, die behoeft niet te probeeren, ook maar één korreltje van de waarheid over Sowjet-Rusland op te rapen... het zal hem niet lukken.

Aan de haven is druk vertier van overzeesche booten en vrachtschepen: de snel toenemende doorvoerhandel naar Sowjet-Rusland brengt er de stad weer bovenop.

De twee onderling zoo zeer verschillende en toch ook onderling verwante stukken, die ik in Sowjet-Rusland zag opvoeren, waren voor mij hierom verheugend, omdat er uit bleek dat, al heeft de nieuwe dramatische volkskunst nog niet volkomen met het kleinburgerlijk realisme gebroken, toch de meer interessante en belangrijke tooneel-experimenten in een geheel andere richting plaatsvinden.

En altijd weer voelen we ons, ondanks onze uitstekende gronden »wetenschappelijk« is er niets op aan te merken , o zoo klein en beroerd tegenover de mannen en vrouwen van Sowjet-Rusland. We voelen dat er +iets+ is wat wij niet verklaren of wat zij niet begrijpen kunnen omdat zij de revolutie hebben +gemaakt+ en vier jaar voor haar hebben doorstaan alles, wat menschen vermogen te doorstaan.

Onder mijn prettigste herinneringen aan Sowjet-Rusland zijn die van enkele autotochten naar buiten, die ik in klein gezelschap maakte om scholen of kinderkolonies te bezoeken. Het leven was druk en rommelig te Moskou; de maaltijden in het overvolle karavanserail brachten niet veel verpoozing tusschen of na de zittingen van het duizendhoofdig kongres.