United States or American Samoa ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ang gamot dito ay iba-iba lamang nang caunti sa guinagaua doon sa lagnat na buloc . Ang maysaquit ay paiinumin nang marami nang turo sa número 3; at cun siya,i, nalagnat nang dalaua ó tatlong arao cun baga nahahalatang marumi ang sicmura dahil sapagca ibig niyang sumucang parati, ó siya,i, sungmusuca n~ga, ó mapait na totoo ang bibig, ay big-yan nang bilin sa número 34 ó 35; at cun hindi rin nauauala yaong capaitan nang bibig, at ang pagca ibig niyang sumuca, ay purgahing maquiilan nang bilin sa número 24 ó número 21 man, cun malacas ang may catauan.
Tila nasisira-sira ang bait niya; hindi siya nauaual-ang parati nang lagnat; ang pulso,i, mahina,t, matigas; cun minsan sungmusuca siya, ó nagsisin-oc; parating ibig niyang manabi, at cun minsan hindi ungmiihi. Doon sa punong catauan niya mayroong lungmalabas na tubig na mabaho, mapulapula,t, mahapdi, itong ganitong lagay ay masama,t, mapan~ganib ang buhay nang babayi.
Cun baga siya,i, dungmoroual ó sungmusuca pagca cain ay yaon ang señal na caalam-alam matutuyo ang catauan. Ang hungmahalili rito ay ang paglura nang berdeng maputi na may casamang dugo. Ang cataua,i, ungmoonti dahil sa lagnat na ética at dahil sa pauis na malaqui, na dungmaraan sa caniya touing umaga at touing gabi.
Gayon ding pinagmumul-an nang pagcacasaquit ang malamig na tubig na iniinom nang tauo cun siya,i, nainitang totoo. Caya cun minsan ay nagcacasaquit nang garrotillo, ética, ó cólico: cun minsan namamaga ang atay at ang tiyan, ó sungmusuca, ó hindi maihi, at parating bibilingbiling sa hihigan, na di macatahan.
Cun minsan naman mayroon siyang nararamdamang matigas sa dacong puson, na ungmaaquiat cun malauon lauon sa itaas sa sicmura; na dahil doo,i, sungmusuca siya cun minsan.
Cun tumahan man ang pag-iilaguin, ay sungmusuca rin at dungmudual ang maysaquit, ay mabuting parapitan sa ibabao nang sicmura n~g sinapismong matapang. Ito na lamang ang man~ga gamot na gagamitin sa loob nang catauan nang dinatnan nang saquit nang cólera ; na cun tauaguin nang iba,i, arriba y abajo .
Caya n~ga yata nang maalaman n~g mangagamot cun cailan bagay doon ang purga, cun cailan ang pasuca ay tatandaan niyang maigui ang sasabihin co n~gayon: Cun ang bibig nang may catauan ay mapait, at ga parating ibig niyang sumuca, ó siya,i, sungmusuca n~ga, ay maigui pasucahin; sapagca ang masama ay ang sicmura.
Pag ang maysaquit ay sungmusuca na, ay paiinumin agad nang maraming malacucong tubig nang houag siyang mahirapan niyong pagsucang yaon.
Bucod dito,i, hungmahaloyhoy ang may catauan, ó sungmusuca siya, at napapaihi at napapailaguin. Ang man~ga bituca ay ungmuugong; ang lauay ay cungmacayat; ang puso cunmacaba nang malacas, at ang paghin~ga ay main~gay. Ang lahat na ugat ay lungmalaqui, lalo pa ang sa liig, sa dila,t, noo.
Cun mayroong tauong pinurga ó pinasuca, at siya,i, nag-iilaguin, ó sungmusuca nang totoong daming lubha, ó nahihirapan siyang totoo nang pagsuca, ó nang pag-iilaguin, ó cun siya,i, nadedesmayo, ó dinaraanan nang convulsión ó pagquinal nang catauan gaua nang pasuca ó purga, ang magaling ay painumin nang malacucong tubig ó gatas ó azúcar, ó pulot, ó nang tubig, na pinaglagaan nang cebada.
Salita Ng Araw