United States or Central African Republic ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ngayon, ako'y nagtatanóng, sino ang lalong malínaw magmasid at kumuro: ang isang walâng humpay ng katututtuttut, ó ang isang tahímik na nakíkiníg at umiísip, maíngat na tumítingin at tumitimbang sa bawa't tamaan ng matá?
"Itinanóng mo pò," ang marahang sapól ni Gerardo, "kung ako'y síno sa báyang itó. Hindî ko na pô sána kailángang sagutin iyán sapagka't lábis na ninyóng talós. Gayon man ay pagbibigyan loob ko rin kayo. Akó pô, G. Presidente, ay isang hámak na mámamayán, isang may mabab
Ni noong 1861 man ay wala tayong makikitang "voces". Tunay man ngang marami ang binago noon ng kahista gaya ng "balac-yot", "datapoua", "loualhati", "catouiran", "catao-an'", "hayin", "bitoin", "hocbo", "muc-ha", "caniya", "ayauan", "ac-yat", "cong", "condi", atbp. na ginawa niyang "balaquiot", "hucbo", "mucha", "cania", "aiuan", "aquiat", "cun" at "cundi", ay mapaninibulusan nating hindi niya mapagkakamalang gawing "voses" ang "voces". Kaipala'y isa rin niyang kamalian sakaling hindi amin, na parang nagagad na lamang namin sa "Kun sino ..." ang "suob" at "muog"; nguni't ang "voces" ay aming kamalian marahil.
Nang siná Gerardo ay mapaláot na sa gayong kadilimán, ang demonyo ay nagtumúlin ng lakad. Si Gerardo naman ay nagliksí din. "Sabihin na, páre, kung kayo'y sino;" ang patawang wika ng binat
At sino, ang tanong sa aquin ni inda, sino cayang ngalan niyang dalagang sinasabi mo, sapagca,t, dito sa ating calapit ay maraming dalaga? Ang pangalan, pó,i, Ceciliang anac ni Alguacil Juancho Catouiran, ang sagot co. ¡ Ay picaro-picaro !, ang sigao ni ina. ¡Marunong ca palang pumili!
¿Anó kaya ang kasasapitan? ang wari'y tanong na isinagot n~g isá pa. At ang tanong na itó'y hindi napan~gahasang sagutin n~g sino man sa m~ga kaharáp, at sa m~ga labi n~g bawa't nakarinig ay waring napabitin ang kasagutan.
Ipinakilala at isinakabatiran n~g lahat, na ang pagbababa n~g úpa ay ipagpapatuloy din, at ang anomang matwid na iniúlat n~g Lupon ay ayaw dinggin n~g m~ga namamahala sa pagawaan at bagkus na nagpakatigástigás sa kanilang nasa. Ang m~ga mamumuhunan ang patuloy pa n~g nagsasalita ay nagsabi pa, na kung sino raw ang ayaw tumanggap n~g mababang úpa ay maaaring huwag pumasok.
Natanto n~g alférez ang padakip na iyon n~g pagcatanhaling tapát, at ang únang guinawâ niyá'y ang huwag paniwalâan ang sumbóng n~g cura. ¡Bah! ¡iya'y m~ga caul-ulan lamang n~g curipot na fraile! anyá, at ipinag-utos na alpasán ang babae, at sino ma'y huwag n~g makialam n~g bagay na iyon.
Tungkol sa "aquing", sa tulang: "Dî binig-yang daang aquing pang mabunot ang sacbat na cáliz at maca-pamoóc"... ganito rin ang nasa "Kun sino ...", samantalang kay P. Sayo ay ganito naman: "Dî binigyan daan aking pang mabunot" ... na lalong naging garil. Nguni't kay Balagtas nga kaya iyang kalakuerdang iyan ng mga pang-ugnay?
Maging sa tinig na lamang ng kanyang mga pangungusap ay sukat ng mapagkilala ang kanyang kakayanan sa karunungang ito. Siya nga naman ay isang maningning na talang inaasahan ng kanyang bayan. Maging ang kanyang paguugali ay sukat ng mapagkilala ng sino mang kanyang makakaharap na siya ay isang taong may mataimtim na kalooban.