United States or New Zealand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Nang naglulubha si Kadiliman. Si Kadiliman ay nakahiga sa isang gulanit na banig, at halos walang makain, taglay n~g pagdadálitang kanyang sinasayod, mula n~g makaraan ang may dalawang buan n~g paghahalalan, na sanhi sa pag-gugugol nitó sa kanyang kandidatura ay naipagbiling lahat ang kanyang ari-arian at hindi siya ang lumabás, kaya't siyang naging mula n~g sakit niyang pagka hibang at pinaglalaruang palagi siya n~g m~ga demonyo at kalulwa ayon sa kanyang panaginip, pagka't nililibon-libon sa lagnat, si Lolay na kanyang asawa ay nakapan~galumbaba sa palababahan n~g bintana at binabantayan ang kahapis-hapis na may sakít.
Bahaginan mo n~g iyong makakayanan ang sino mang mahirap at kapus-palad. Ang sipag sa paggawa na iyong ikabubuhay ay siyang tunay na sanhi n~g pagibig, pagmamahal sa sarili, sa iyong asawa't m~ga anak, sa iyong kapatid at m~ga kababayan. Parusahan ang sinomang masamang tao't taksil at purihin ang mabubuting gawa.
Makaitlo! Bakit di naman sabihing "makailawa"? Makaipat! At bakit di naman "makailima"? Makainem! Ano nga at di naman "makaipito", "makaiwalo" at "makaisiyam"? Bakit nga hindi naman? Ano ang sanhi? Dili iba kundi sapagka't sa iba't iba ay mahirap na palunduin o papagduyanin ang dila.
N~gayon na ang pagsasaka sa Sangkapuluan sumulong sa dati, ay marami riyan ang nan~gan~gamkam na ginagawa ang lahat n~g kaparaanan n~g mapasakanila ang pagaari n~g iba. Marami na ang nawalan n~g kanilang lupa sanhi sa pagwawalang bahala, na n~gayon pawang naghihirap at nagsisiluha. ¿Kayo ba na di pa inaagawan n~g pagaari ibig ba ninyong matulad sa kanila? Marahil ay hindi.
Nilimot na niya ngayon ang lahat ng kanilang naging palad ni Leonora. Nilimot niya at ngayon ay aanhin niya ang isang babaeng tulad ni Leoning na siyang sanhi ng pagpapakamatay ng unang nakaisang palad? Aanhin niya ang isang babaing walang iisang tibukin ng puso?
At cung bagama't nalimutan na ang canilang pinaca-Bathala ó pinaca-Laon ay sanhi marahil sa pagcahicayat nila sa Mahometismo ó pananalig kay Mahoma na taglay n~g m~ga huling nacapamayan nila. Ang m~ga sumunod ó huling namayan sa Hulo't Mindanaw ay ang nan~gabangit nang casabay ó casunod n~g m~ga namayan sa Borneo noong dacong 1400.
Maging sa samahan man ng mga kabinataang kawal ng bagong panahon sa siudad ng Maynila ay napahiwalay rin siya at kusa ba waring lumubog na ng patuluyan ang ngalang Eduardo de la Rosa, ang batangbatang magiging matarong manananggol. Ang mga kabataang kanyang mga kasama sa pagaaral ay minsanminsang siya ang pinaguusapan: ang sanhi ng kanyang paglubog sa mga lipunan.
Na, siya'y hinatulan n~g isáng sadyang Hukuman ukol sa m~ga panahong yaon, at siya't ang kanyang kapatid, ay binaril sanhi sa m~ga kadahilanang nabanggit na; at
Naalaman ko na n~gayon, Elsa, kung bakit hindi mo pinaunlakan ang alinman sa m~ga anyaya n~g iba't ibang kaibigan mo, ang manawanawang naibulong niya sa mestisa nang lapitan sila ni Tirso. At si Elsa na nakalurok kaagad sa ibig sabihin ni Dioni, ay nagbalobalong sumagot: Hindi ko sila ibig na makasama rito, iyan lamang ang sanhi n~g di ko pagpayag sa kanilang anyaya. Higit diyan ay mayroon pa....
Cung minsa,i, totoong mahigpit na lubha ang loob, at sanhi nang ilinuluha, nang di cacaunti at lubhang sagana n~guni at inaliw nang Poong dakila. Na huag matacot ó Anác cong hirang at huag lumayo sa laang cong dulang, sinomang tutun~go ditó,i, nag-tataglay nang dakila,t, ucol bagáng calinisan.