United States or Puerto Rico ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bayaang co ito ang ipagtuturing ang oras nang gabi nang cusang dumating may isang dalaga na lubhang mahinhing nag-isip ang tatlo ay cusang agauin. Ang n~gala'y Clarita na sacdál nang gandá cusang nagmasaquit nagnasang iadyá si na P. Burgos, Gómez at Zamora nang gabí ring yaon doon sa Capilla.
Di siya rin ang naglagay sa frascong quinasisidlán, siya ring nagdala naman doon sa palacio real. Isinagót naman dito hindi naquiquilala co, papaloin nanga rito nang negrita ang negrito. Cun ano at si don Juan ang siya ngang nasasactán, marahás na carunungan sa princesang tinatangnan. Nang calahati nang oras ang canilang paglilibad, ay muli namang nangusap yaong princesang marilág.
Ang hagdanan, cocina at hihigan ang nagsasaysay nang calinisan nang may bahay, caya dapat pagiin~gatan. Sucat na tandaan nang isang dalaga na siya ma,i, maganda, mayaman at marunong maghiyas cun di marunong mamahay, ay uala ring halagá sa marunong magmasid: sapagca,t, ang babaye ang nagiin~gat nang susi nang caran~galan sa pamamahay, caran~galang sinisira nang sambulat na babaye.
Sa gulang na dalawangpuong taón, ang manghihimagsik, ay tumahak na naman ng bagong landasin: nanulat ng dulang tagalog. At mangdudula na at manghihimagsik at mamahayag, ay inibig pa ring kumita ng lalong dan~gal. Kaya't pinilit pang makapag "Bachiller en Artes", "Perito Mercantil" at "Licenciado en Derecho". Makatás na likha ng talinong ito ang: *
Cun ang pastel ay manipis, mumulan ang hiua sa bandang guitna. Ang inihao na baca, ay hihiuain nang pahalang sa lamán, ang tupa ay paayón. Ang man~ga biling ito, ay siya ring susunód sa man~ga guisado. Ang man~ga bun~ga nang cahoy cun i aabót sa iba at uala sa pingan, ay duroin nang tenedor, at houag hahauacan nang camáy.
¡Hintay kayo't may iba naman akong nakikita! ang biglang hadlang ni Dioni, saka patagong inihudyat ang isang babae't isang lalaki pang may kapunapuna ring palagayan sa isang panig na di lubhang malayo sa kinaroroonan nila, Nakikilala ko ang lalaki: si abogado X *, n~guni't ang babae'y.... ¡Ah, ako ang nakakikilala pati sa babae! isinaklaw ni Elsa.
Macapaghaharap din naman n~g ano mang panucala tungcol sa cautusan; n~guni't ito'y gagauing palagui sa Presidente n~g República na siyang magpapadalá sa Kapisanan cun minamagaling niya. Sa m~ga pagpupulong at sa iba pang nauucol sa pamamahala at cahusayan sa loob ay susundin ang m~ga Tagobiling cathain nito ring Tanun~gan.
Salamat, pó, ang ulit nang matanda, at tuloy nag-uica sa aquin nang gayon: Ito pong casulatan, ay guinaua nang aquing tatay, at palibhasa,i, siya,i, capoua co ring hangal, ay segurong-seguro po,i, maraming mapipintasan ninyong salitang hindi matotouid.
¡Cahabaghabag na España, na totoong ipinagsisigawan sa pagdiriwang n~g m~ga líbolibong halíng, na conowa'y sumísinta sa kinaguisnang bayan!... ¡Cahabaghabag na España!... ¡N~g umaga ring iyón, casabay n~g tugtóg n~g "Marcha de Cádiz" na naalis na patuluyan ang paghahári mo sa púsò n~g Filipinas! Ang púsong iyan ay ang cay Rizal na pinaglagusan n~g bala, ¡oh culang palad na España! n~g iyong m~ga mapagpaconwaring sumisinta sa kinamulatang lupa!... Hindî; hindî ikaw, loob mahal na España, ang umamis n~g buhay n~g Dakilang Banál na iyón, ang taong yaong itinutulad cay Jesucristo n~g boong catuwiran n~g pitong an~gaw-an~gaw na pawang naguing m~ga anac mo: ang pumatay sa canya'y ang budhing hílig sa cariliman n~g m~ga iniyanac sa iyong lupaíng inudyucan n~g isang pulutong n~g m~ga fraile; iyang m~ga fraileng cung hindî nan~gatutong gumanáp n~g canilang m~ga catungcalang mahál, ang lalong m~ga mahal na catungculan sa m~ga nagpapan~galang "Ministro n~g Dios", na man~gagsidalaw sa capilla upang ihandog ang canilang m~ga abuloy sa calolowa n~g hinatulang patayín, ay nan~gatuto namáng pumaroon sa capatagan n~g Bagumbayan upang magcamít n~g lihim na galac sa panonood sa pagcapatimbuang n~g Dakilang Mapaninta sa calayaan, na ang guinawang sangcala'y ang balat-cayong pagsintá sa kinamulatang lúp
Tanto co na icao at si Honesto hinguil sa magandang asal na ito, n~guni dito,i, siya co ring saysay at ang aquing nasa,i, siyang cauilihan nang iyong loob at panatilihan, sapagca,t, ang cahusayan nang calinisan sa asal ay salamin nang calinisan nang caloloua.