United States or São Tomé and Príncipe ? Vote for the TOP Country of the Week !
At bago lumabás ulî ay makailán munang binikásbikasan ang kanyáng bihis at itinanóngtanóng sa sarili kung ang ayos niyáng yaó'y sapát nang makapagpalundág n~g isáng pusò sa kanyáng kinalálagyán. At nang tila nasiyahán na ang loób ay sakâ pa lamang naupô sa isáng luklukang may gadipá lamang ang layô sa kanyáng panauhin. ¡Anóng pagkâgandágandá ni Pati noón sa malas ni Sawî!
Ito'y siyang mula nang pagcacasama at pagcacadamay nang cauauang Zaldua na cusang nadaya pati nang asaua nitong m~ga fraileng lilo't palamara. Sa sabi at saad nang m~ga nagsulit ang babayeng ito ay cusang napiit sa cárcel nang dusa n~galan ay Bilibid siya ay napasoc nagtiis nang sáquit.
Sa saquit nang Pulmonía , at sa naguiguing ético dahilan doon, hindi sucat gamitin ang trementina , ang man~ga bálsamo, ang incienso, ang almáziga, ang mirra , ang camanguian, at ang bálsamo nang azufre, pati yaong gamot na pinan~gan~ganlang antiético, sapagca nacacalubha bagcus sa maysaquit yaong man~ga bagay na yaon.
Kung nálalaman niyáng sa m~ga bahay-sáyawan ay hindî ginágamit ang m~ga salitâ upáng sabihing: «Iníibig kitá,» «ibig kitang kánin» kundî sukat na lamang ang m~ga suliyáp, kindát at kalabít, disin si Pati'y malaon n~g nagíng kanyá, ó sa matuwí'd at lalòng tumpák na sabi, siyá'y nagíng kay Pati.
¡Pagsicápan ninyóng umínam ang pagcacasulat n~g m~ga letra! ang sinasabi sa m~ga nagpípinta n~g m~ga salitáng itátanyag sa lahát; ¿paririto ang Alcalde, maráming m~ga cura ang magsísidalo, maráhil patí n~g Capitan General na n~gayo'y na sa lalawigan! Cung makita niláng magalíng cayóng magdibújo, marahil cayo'y puríhin. ¿At handugán camí n~g isáng pizarra ...?
Cun minsan nan~gin~ginig ang boong catauan: cun minsan tila nalulucso ang man~ga laman, ó cungmiquinal ang muc-ha, ó nan~gin~giui ang bibig; ang man~ga paa,t, camay naninigas; ang bibig ay hindi mabuca, ang camay cun minsa,i, quimquim. Mayroon namang ibang maysaquit na cungmiquisay at parating balisa, na hindi mapalagay; pati nang dila cun minsa,i, nacacagat at napuputol.
Uala ring nangyari cundi ang maghari sa canilang dibdib ang masamáng budhi na maipapatáy si Burgos na bunyi at pati nang tatló na casamang tan~gi. Caya n~ga't ang hatol n~g Consejong hirang apat na may sala alisán nang búhay dalhin sa Capilla doon ay ilagay hangáng may panahón macapan~gumpisál.
¿Anó pa? Ang mayaman, ang dugtong ko, sa haráp n~g walâng kaagáw na dilág ni Pati, ay nagnas
Siyá'y hindî lamang kirí, hindî lamang salawahan; higít sa kirí't salawahan, si Páti ay isáng tunay na salarín, isáng mangbibitay n~g m~ga káluluwáng nahúhulog sa kanyáng kandun~gan.
Caya ang nan~gan~gain nang maraming bun~gang magulang nang cahoy cun tag-arao, maliuag daanan siya nang gayon saquit. Ang icatlong bagay na pag-iilaguin, na mahirap ang damdam nang may catauan sa sicmura, at pati nang paghinga cun minsa,i, mahirap din, na yao,i, pinan~gan~ganlan nang castilang disentería maligna.
Salita Ng Araw