United States or Saint Martin ? Vote for the TOP Country of the Week !
¿Siyá n~ga ba? ¿at bakit? ang tanóng na numíningning ang m~ga matá. Ang sabi raw n~g babae, iyón daw ay bigáy niyáng papascó.... ¡Isáng buwán pa muna ang lálampas bago dumating ang pascó! Marahil nan~gan~ganib na bacá lagpacán siya n~g sigwá ... ang pahiwatig n~g babaeng matabâ. At caya siyá'y cumúcubli, ang idinugtóng n~g babaeng payát.
Capilitan namang sangrahan yaong gayong maysaquit; sapagca ang pagsasangra ay madalas macagaling pagcaraca sa hindi dinaraanan nang panahon, lalo pa cun ang may cataua,i, malacas at mataba, at datihang hindi siya nagcacasaquit nang gayong pagcacasaquit. Datapoua ang pagsasangra, ay hindi sucat gauin sa man~ga babaying mahina,t, masasactin.
N~guni ang gagauin sa ganoong maysaquit, ay gayon: Sasangrahang minsan ang maysaquit, ó macalaua, cun siya,i, mataba,t, marugo. Paiinumin siya namang parati nang suero número 17, Palolonoquin nang píldoras número 18, at paiinumin naman nang sa número 24. Bucod dito,i, pupurgahin siya nang turo sa número 47. Maigui rin doon ang bilin sa número 71.
Magaling namang isoot sa caniyang bibig ang isang pinaca cigarrong damit, nang houag macagat ang caniyang dila. Cun baga malaqui ang pamamaga nang liig, at mataba ang may catauan, at ang muc-ha,i, mapula, ay mabuti sangrahan sa camay. Ang maysaquit ay paiinumin nang caunting tubig na pinaglagaan nang bulaclac nang alagao.
Cun baga batang tauo ang nagcacasaquit noong saquit na pasmo , at ang catauan noon ay magaling, at siya,i, mataba, gamutin para nang dinaraanan nang apoplegíang dala nang cainitan nang dugo , parrafo 101; sa macatouid, sasangrahan, susumpitin, at pupurgahin para nang turo doon.
Higit sa panghihin~gi n~g aginaldo, ang ipinarito nami'y isang paninin~gil, isinambot naman n~g isang singtaba ni Kando. ¡Magbayad ang may utang! isinusog pa n~g malakas tatawang kaboses ni Sauro. ¡Sa ako'y walang utang na dapat pagbayaran! ang tugon n~g makata. ¿Wala? ¿Nasaan ang larawan n~g ating reyna Dorotea? ang tanong pang tila nanunumbat n~g mataba.
Ang icanim, ay ang ibang man~ga saquit, na cun minsan ay magcasama nang desmayo. Ang gagauin sa sinusubaan, ó nadedesmayo dahil sa siya,i, marugo. Caya nahahalata, na ang maraming dugo ang nagdadala nang desmayo, sapagca ang may cataua,i, malacas at mataba.
Cun mayroong batang ipinan~ganac na ualang pulso, at hindi cungmacabacaba ang puso niya, cundi anaqui patay, bago talian at putulin ang pusod, ay cailan~gang usisain cun baquin gayon ang caniyang lagay; cun dahil sapagca mataba,t, marugo ang bata, ó dahil sa siya,i, yayat at mahina.
Ang totoong galing dito ay ang polvos sa número 24; cun gayón ay umuli man ang saquit, ay malalauon. Ang totoong apoplegía ay dalauang bagay. Ang isa,i, dala nang dugo; cun ang dugo ay marami, mabigat, mataba,t, mainit; caya marahil dumaan itong ganitong panghihimatay sa man~ga tauong malalacas ang catauan at matataba.
Cun minsan dinaraanan ang maysaquit nang hindi macahin~ga dahil sa napacapuno nang dugo ang caniyang baga, na caya na-aalaman yaon, ay sapagca ang pagdaan nang saquit ay capag siya,i, nahihirapan nang pag-gaua nang anoman, ó sapagca siya,i, mataba,t, malacas cumain, ó marami ang iniinom na alac, at ang pulso doon sa oras nang saquit, ay matigas at malacas, at mapula ang muc-ha.