United States or Guam ? Vote for the TOP Country of the Week !
Tinangap ni Próspero itong sulat nang caniyang capatid, at baga man minamahal niyang totoo, sa caniyang loob na sarili, ang mañga pañgañgaral ni Felicitas sa caniya; subali,t, palibhasa,i, iba na sa dati ang carunuñga,t, caasalang umuusbong at tumutubo sa caniyang bait at calooban, ay ipinaquita niya ang sulat ni Felicitas sa caniyang dalauang casamang estudiante, na ang uica niya baga: Tingnan ninyo itong sulat nang capatid cong dalaga; inyong basahin, at cung mangyayari sa inyong loob, ay sabihin ninyo sa aquin, cung ano cayang mabuting isagot co riyan.
Naalaman na nang mañga bumabasa nitong aquing casulatan, na si Próspero,i, ualang cacusa-cusa sa trabajo , naalaman din nila, na cung caya,i, gumagaua-gaua si Proper nang daco noong arao,i, alang-alang lamang sa catacutan niya sa caniyang namatay na ama; at natatanto naman nila, na si Proper ay ualang caisipisip at ualang catiñgintiñgin sa caniyang pamamahay.
Paquingan mo, hombre, ang tuloy na salita ni Julio; paquingan mo, hombre . Diyan sa mañga sulat nang nanay mo, at nang capatid mo, ay hinahañgo co,t, ga naquiquita co, na sila,i, ualang malisia at paniualaing totoo, caya ang hatol co sa iyo,i, ganito: Sumulat ca sa canila, at sabihin mo lamang, na ang ugali mo ñgayo,i, mabuti at mabuting-mabuti pa sa dati; at asahan mo, na sila,i, maniniuala sa iyong sabi, at matutoua pa sila nang di biro-biro.
Sa icatlong taon nang pagcatira ni Prospero sa Maynila, ay may dumating dito sa bayan na isang balita, na di umano rao,i, si Próspero ay hindi na nag-aaral na siya,i, inuusig na palagui nang caniyang mañga pinagcacautañgan; na siya,i, hinabla sa Juzgado, cung macailan na dahilan sa gayong mañga bagay; na siya,i, paganoo,t, paganoon.
Ang lacre, ay na-aari rin namang ipagsará, n~guni madaling masira; ang obleang mabuting gamitin ay ang maliliit at maquiquintab. Ang ticlop nang sulat ay matouid ang sa man~ga camahalan, na ang bansag ay de etiqueta at negocio, apat ang ticlop; sa itaas, sa ibabá, sa caliua,t, sa canan; at sa man~ga babayeng mahal at masisilang ay maquitid at maliit, gayon din ang manga billete.
¡Mag-aral na ang mañga magulang, at mag-aral pati ang mañga anac dito sa tunay na salitang ito nang casasapitan nila capoua, cung paañgatin nang mañga magulang ang canilang mañga anac sa tapat na calalaguian, at ilipat ó icana caya sa hindi tapat ó cahiyang na calagayan .
Ang inyong guinagaua lamang sa mañga cataonang ganito, at ang inyong iniisip at guinugunam-gunam lamang, ay cung quinacaya baga ninyo, ó hindi quinacaya ang pagbabayad nang pag-aaral at pagtira nang inyong anac sa Maynila; at cung baga inaacala ninyong nacacayanan din, ay isinusulong ninyo ang inyong banta,t, calooban, at siya na.
Caya, nang maguing dalaua ó tatlong lingong magbuhat nang siya,i, tumutulong sa caniyang ama sa pagtatrabajo , ay dumaing siyang totoo sa caniyang ina, nang pamamaltos nang camay, nang saquit nang bayuang at nang pamamanhid nang litid nang boong cataouan niya. Quinauaan siya ni cabezang Angi, pinaligpit niya sa bahay, at ipinagamot sa mañga mediquillo dito sa bayan.
Saan di aco,i, magcacaganito, capatid cong guilio? Di baga sinabi co sa iyo sa nauna cong sulat, na, cung sana sa bulag, ay ñgayon lamang nacamulat aco, nang mata, at nacaquiquita nang maliuanang? Caya houag cang magalit sa aquin, Pili, cung iba ñgayon sa dati ang mañga catouiran at caugalian co, sapagca,t, ñgayong lamang luminao ang aquing pagtiñgin, na dati-dati ay malabo.
Ang paimbabaong caguinahauaha,t, capayapaan nang mag-anac ni cabezang Andrés, ay hindi natagal. Si Próspero, na nararatihan na sa mañga layao nang catauoan, ay nabibigatan siyang totoo ñgayon at nahihirapan sa pag-aararo, sa pagtaga nang cahoy at cauayan, sa pagpaparagos, at sa iba,t, ibang trabajong caraniuang gauin nang caniyang ama na si cabezang Dales.
Salita Ng Araw