United States or Peru ? Vote for the TOP Country of the Week !
Cun nauauala na ang malaquing catigasan nang pulso, at hindi na lubhang malaqui ang saquit nang ulo, at marami rami na ang ihi niya, at ga mayumiyumi na ang dila, ay magaling-galing na ang lagay nang may catauan.
At n~gayóng malaqui ang aquing dálitâ, ay dî humahanap nang maraming lúhâ, sucat ang capatác na maca-apulâ cun sa may pag sintang púsò mo,i, mag mulâ. Catao-ang co,i, n~gayón siyasatin, ibig, tigní ang súgat cong dí gauâ nang cáliz hugasan ang dugóng nanálong sa guitguít nang camay co, paa,t, natataling li-ig.
Hindi sucat gamitin ang jabón sa castila na hindi maputi. Ang ungüento sa galis ay gayon ang paggaua: ang isang dacot na malaqui nang dahon nang manquit, at ang isa pang dacot nang talbos nang papaya sampon nang isa pa namang dacot nang dahon nang apaliya, ay lulutuin mong maigui sa calahating gatang na lan~gis ó lana.
Saca, sangrahang agad, at cun malaqui ang hirap niya, ay uul-ing sasangrahan. Ito lamang pagsasangra, ay macacaguinhaua sa caniya, cun ang pinagmul-an nang saquit ay ang maraming dugo: caya hindi sucat bayaan yaong pagsasangra, dahilan sapagca ang pulso ay mahina, at pag nasangrahan ang may cataua,i, lalacas ang pulso.
Ang isang caputol na munti nang lienzong luma ay naninitnit, at ang pinagnitnitan ay guinagauang parang cigarillong munti, na yao,i, ang tinuturang micha; ang micha,i, ibinababad sa pulot poquiotan, ó cun ualang pulot, na sa pula nang itlog; bago isoot sa butas nang sibol. Ang ibabao nang sibol ay tapalan nang isang lienzong malaqui pa sa sibol, na may dalaua ó tatlong suson.
Ang calauonan nang culebra ay ualo, sangpuo, ó labingdalauang arao; at cun nauauala na ay pinapauisan nang malaqui ang maysaquit; itong pagpauis ay hindi dungmaraan cundi sa catapusan nang saquit. Ang culebra ay marahil magbago nang lugar. Cun sa utac nang ulo ó sa dibdib mapatun~go ay namamatay agad ang maysaquit; at cun sa liig maparoon, ay garrotillo ang icamamatay niya.
Si don Pedro ang panganay na anác nang haring mahal, at ang icalaua naman si don Diego ang pangalan. Ang icatlo'i, si don Juan ito'i siyang bunsong tunay, parang Arao na sumilang sa Berbaniang caharian. Ito'i, lalong mahal baga sa capatid na dalaua, salang malingat sa mata nang caniyang haring amá. Para-parang nag-aaral ang manga anác na mahal, malaqui ang catouaan nang hari nilang magulang.
Cun tila maitim yaong sungmisin~gao sa bibig, at yao,i, casama nang ibang saquit, ó lagnat na malaqui, lalo na cun mahirap ang pacaramdan nang may saquit na parating nagsisin-oc, at dungmoroal, at hindi lumagay, ay painumin arao-arao nang timbang saicapat ó cahati nang bilin sa número 14; at ang caniyang ipagmumumog ay ang turo sa número 76.
Cun malaqui ang sungmisibol na culebra , yaong casangcapang masaquit ay sinisibulan nang tila lintog, ó pantog na munti, na puno nang tubig na malinao, na ang camuc-ha ay napaso yaong lugar na yaon, at ang tauag nang tagalog dito,i, culebrang tubig . Itong man~ga lintog ay nan~gatutuyo at nan~galalaglag na parang calisquis; cun minsan yaong pinacatubig na nasisilid sa lintog, ay malagquit, na dahil doo,i, nag-cacalan~gib na macapal ang casangcapang nasactan.
Icao na ang magsabi, yayamang dahil lamang dito caya aco cumucuhang tanong sa iyo; n~guni't ang masasabi co lamang ay cung pagninilayin mo ang aquin man~ga gaua, ay, maquiquilalang pilit na uala acong ibang pacay cundi ito: una ay turuan ang man~ga tauo; saca biguian sila nang lalong malalaquing caluagan at calayaan, nang pagsaquitan nang baua't isa sa boó niyang caya ang lalo niyang minamabuti sa daan nang magaling at nang catouiran; bago co ibubucas ang pintó nang pamamahalá sa bayan sa ma~ga marurunong, nang canilang usiguin at lipulin nang ualang saua at humpay ang masamang gaui na binanguit co sa itaas, upang ang man~ga quilos nang naturang pamamahalá ay sumunod sa atas nang bait, maquisama sa gauang magaling at tumun~go lamang sa catouiran; tuloy namang aanyayahan nang pacundan~gan ang man~ga tumutulong nang lalong malaqui sa man~ga dadalhin nang bayan, nang pagtatangquilic nang lahat na gumagaua nang magaling at nang pitagan ang man~ga babaying may puri; at catapustapusa'y sa capupunan nang lahat nang ito ay uala acong quiquilin~gan at uala namang cacabiguin sa pamamahagui nang man~ga paquinabang at dadalhin sa bayan, upang maitayó co ang casamahan nang man~ga tauong mahal, hindi sa dugó at hindi rin sa man~ga caran~galang paquitang tauo, cundi sa puso at tunay na carapatan nang bauat isa.