United States or India ? Vote for the TOP Country of the Week !


Umanó'y isá~g araw ay pinagdayo siyá n~g m~ga Pantás at Dalubhasa n~g kanyá~g panahón upá~g makilala a~g dakilá~g Makat

Ang iba naman ay kumikilala sa Dios Sidapaw na siyang nagtatangkilik n~g isang malaking punong kahoy sa isang mataas na bundok sa Panay na pinan~gan~ganlan Mayas ó Maya at ang Diyós na nabangit di umano'y siyang sumúsucat doon n~g buhay n~g tanang kinapal na pagdating sa kanyang sukat ay namamatay na walang pagsala.

Sa casayaha't pagcacainang ito, ang katolona ang cumacain n~g pinacamabuting lamán n~g baboy at n~g iba pang m~ga hayin . Datapwa't kun ang pagsasayang ito ay abutin n~g pagcalagot n~g hininga n~g may-sakít ay agad itinigil ang pagsasayá at ang nahahalili ay ang panaghuyan n~g m~ga cabahay dahil sa pagcalisan sa canila at ang ibang nakikinabang sa namatay dahil sa mawawaláng sila n~g pagcacakitaán at di umano'y bumabayad pa n~g ibang m~ga tagapanaghoy.

Ang tumin~gin n~g walang galang sa pan~gulo at ibp. na gaya nito ay nilalapatan n~g parusang pagkaalipin sa tanang buhay, n~guni't di umano'y bihirang mangyari ito, dahil sa pinakakain~gatang malabis n~g m~ga kampon.

=Ikalabing dalawang pangkat.= =Almás= Ang m~ga almás na ginagamit n~g m~ga tagarito, anáng m~ga unang nakakita ay pana't bosóg, sibat, sungdang, sandata ó kris, talibong, kampilan, baluti na sun~gay n~g kalabaw na di umano'y sa Siam nangagaling at iba't iba pa na hangang n~gayo'y ginagamit n~g m~ga moro at n~g m~ga taong gubat.

Isa sa m~ga kapaniwalaan n~g ibang m~ga Tagarito na binangit, n~g m~ga mananalaysay ay itong sumusunod: Ang m~ga tao sa baybayin na pinan~gan~ganlang Iligayanes ay naniniwala na ang lupa't lan~git ay hindi nagkaroon n~g pasimula: at di umano'y nagkaroon n~g dalawang Diyos na ang isa'y nagn~galang Kaptan at ang isa'y Magwayan : at ang han~gin sa lupa at ang han~gin sa dagat ay nagkaisa at sumuka n~g isang kawayan.

Siya ang mayamang si capitang Basilio, caaway n~g nasírang si Don Rafael, isáng taong nagsasabing umanó'y mulâ n~g mamatay si Santo Tomás de Aquino, ang mundo'y hindî sumusulong n~g cahi't iisang hacbang, at mulâ n~g canyáng íwan ang San Juan de Letrán, nagpasimulâ ang Sangcataóhan n~g pag-udlót.

Doón sa kaluwalhatian, anila'y nacararating din ang nan~gamamatay sa tabac, ang nan~gásasacmal n~g buwaya at ang nan~gamamatay sa lintic ó kidlat at di umano'y sa pamamagitan n~g bahag hari umaakya't na canilang pinan~gan~ganlang balan~gaw.

At dito sa Maynila, anáng ibang m~ga mananalaysay ay nagkaroon n~g pagawaan n~g kanyón at n~g pabubuan n~g pulburá, na di umano'y wari nasa pan~gan~gasiwa n~g isang portugés at n~g isang tagarito na nagn~gan~galang Panday Pira. Ani J.P. Sanger at n~g m~ga kilalang mananalaysay n~gayon ay sa m~ga insic at m~ga moro marahil nan~gatuto nito. =Ikalabingtatlong Pangkat.=

Di umano'y ang mangahas na máglagalág doón sa kalalíman ng gabí ay nawawalâ't súkat. May mga báboy daw na sungayan, mga kalabáw na parang bága ang mga matá, at mga ásong singlalakí ng kabáyo, na parapárang nanghaharang doón. Itó ang lugal na tinutungo ng demónyo. "Abá pare," ang birò ng binat