United States or Belize ? Vote for the TOP Country of the Week !


Gumaua siya nang isang parang balantoc na baguing nang cahoy at caniyang pinaghalahalambatan na parang bilauo; at sa guitna,y, pinasacan niya nang capisang na cahoy na pinagtibay niya nang tali. Saca cumuha siya nang man~ga talucab nang niyog at siya niyang itinaquip na pinagtalitali sa ibabao nang baguing, at ito ang guinamit niyang payong.

Cun mayroong tauo, na lungmalabas ang caniyang tumbong ó pouit, ay pinararapa muna at pinatataas ang pig-yi; saca ang mangagamot ay babasain nang lana ang caniyang man~ga daliri, at ang tumbong ay caniyang ipapasoc sa loob na marahan dahan; pagca napasaoli na sa loob, ay tapalan nang basahang babad sa tubig na pinaglagaan nang balat nang granada, ó duhat ó camachiles, bago talian nang isang tali na may apat na dulo.

Yaong tali ó bigquis na inilalagay doon, ay mayroong sadhiyang pagcatabas, na hindi maliuag isipin nang alin mang marunong dunong, sapagca ibinabagay sa lugar na quinadoroonan nang saquit.

Cun gayon ay cailan~gang igaua n~g capaanyoan ang maysaquit at lag-yan din nang tali na ualang unan. Nang mapasauli ang bituca nang batang linuluslusan, ay pinahihiga muna nang patihaya; dinoroonan nang damit sa ilalim nang pig-yi, nang tumaas.

Nagnilay-nilay si Ibarra. Guinoo, ang isinagót, ang lalong malaking nais co'y ang ililigaya nitóng aking bayan, ligayang ibig co sanang maguing cautan~gan niya sa Inang Bayan, at sa pagpupumilit n~g aking m~ga cababayan, at mabigkisán ang Inang Bayan at ang aking m~ga cababayan n~g waláng hanggang tali n~g nagcacaisang m~ga adhicá at n~g nagcacaisang m~ga pag-aari.

Cun ang buto nang hita,i, lungmingsad sa licod nang may catauan, ay cailan~gang parapain ang maysaquit, at talian ang hita sa dacong ibabao nang tuhod nang isang malapad at matibay na tali. Saca hihilahin ang man~ga tauong catulong sa magcabilang dulo nang tali, at ang mangagamot ay caniyang patatamain ang dulo nang buto sa caniyang lugar.

Samantala'y minámasdan ang bangcáy at ang lubid n~g isáng tagá bukid, na nacasalacót n~g malapad at may isáng malakíng tapal sa liig. Hindî higuit cay sa ibáng bahagui n~g catawán ang pan~gin~gitím n~g mukhâ n~g bangcáy; may nakikitang dalawáng galos at dalawáng maliliit na pasâ sa dacong itaas n~g talì; mapuputî at waláng dugô ang m~ga hilahis n~g lubid.

Cun ang tubig ay malamig ay masama, at magsisiquip bagcus ang man~ga ugat na dinaraanan nang dugo. Cun mainit ang tubig ay masama rin, sapagca yao,i, nacacapagpalacad nang matulin sa dugo; caya bagay doon ang malacuco. Pag naampat na ang dugo ay palolouaguin n~g caunti ang m~ga tali houag lamang minsanan, ó alisin na ang isa, at bayaan doon ang iba hangan di macaraan ang isa ó dalauang oras.

Cun maraming dugo ang inilulura nang maysaquit ay cailan~gan doonan nang tali sa ilalim nang tuhod at sa ibabao nang man~ga sico. Ang isa pang totoong galing dito ay bañusan nang malacucong tubig hangan tuhod.

Ang makata lamang ang tumugon: Wala po namang anoman ang pinaguusapan namin ... mahiyahiyang wika na nilakipan n~g isang masayang n~giti. ¿Ano n~ga ba ang inyong dinaramdam, at bakit baga may tali kayo sa ulo? itinanong naman n~g manang. Saka lamang naipaliwanag ni donya Basilia sa kanyang kumare ang kanyang natatalos sa bagay na iyon.