United States or Sint Maarten ? Vote for the TOP Country of the Week !


Cun minsan ang saquit ay ungmaalis sa isang pisn~gi, at lumilipat sa cabilang pisn~gi, at napapacalat sa noo, sa liig at sa batoc; cun gayon ay malalauon ang saquit. Cun malaqui ang saquit, ay parating mayroong lagnat; sira ang bait nang maysaquit, at cun hindi paanyo ang pag-gamot doo,i, namamatay cun minsan, lalo pa cun matanda ang may catauan.

Gayon ang naguing calagayan sa loob n~g dalawang araw n~g babaeng sira ang pag-iisip.

Sino ma'y waláng naniniwalang nagsabî si Rizal na ang canyang capatíd na babae ang may dalá n~g m~ga dahong limbág na násamsam sa balutan n~g baníg at unan, Kilala n~g lahát ang ca-acasan at camahalan n~g loob ni Rizal, na ano pa't cung icapapahamac n~g canyáng capatíd, cahit maguing totoong itó ang may dalá n~g m~ga dahong limbág na iyón, aangkinin ni Rizal ang casalanan, howag lamang magdusa ang capatíd niyang babae; hindî cailâ sa canyáng capatíd na pagdatíng nila rito'y pacasisiyasating magalíng ang caniláng m~ga dalá, cayâ hindî n~ masasapantahang siya'y man~gan~gahas na magdádala rito n~g m~ga bagay na talastás niyang icapapahamac, liban na lamang cung sirâ ang isip, at ang capatíd na babaeng casama n~g pag-owî rito'y matalino at mapag-in~gat, lalò n~g hindî maaacalang si Rizal ang siyang magdádala n~g m~ga dahong limbag na iyón dito, sa pagca't nalalaman n~g lahát ang catalasan n~g canyang ísip; kinacailan~gan n~gang may isáng taksíl na camáy na doo'y naglagáy, at itó n~ ang catotohanan: Ang sumiyasat n~g balutan n~g banig at unan n~g capatíd na babae ni Rizal ay ang teniente n~g carabineros na naga-apellidong Nozaleda , pamangking boô n~g arzobispong Nozaleda, fraileng dominico, at sa acalâ n~g lahat ay itó ang naglagay sa balutang iyón n~g m~ga dahong limbág na laban sa m~ga fraile, at ang nagpatibay n~g sapantahang ito'y ang nalaon at nangyari. May isáng filipinong taga Naic, nagcanuló cay Don Miguel Rodriguez Berriz Juez de primera instancia sa Intramuros, (loob n~g Mayníl

Isinauli rin nga namin, sa likod ng kung makailang pagwawalawalaan. At kamakailang maitanong namin uli sa abogado Mendoza ay ganito ang isinagot: Aywan bagá kung saan na naroon. Tila sira na ang mga unang mukha. Kaya, nang paroonan ni Epifanio ay aywan kung nakuha niya o hindi....

Sa pagca't sa alin mang daco'y hindî acó kinahabagán, palibhasa'y acó raw po'y tulisán, guinoo ¡Datapuwa't nawalan acó n~g m~ga anác, sirâ ang isip n~g aking asawâ, at ang sabihan n~g lahát ay carapatdapat acó sa nangyayarî sa akin! Madaling pinagmasdán ni Ibarra ang taong iyón, at tumanóng: ¿At anó ang íbig ninyó n~gayon? ¡Ipagmacaáwa co po sa inyó ang aking asawa at ang aking m~ga anác!

Nagpacalugmoc si Sisa sa sahig, tinangnan n~g dalawang camay ang m~ga binti, at tinitigan ang canyang verdugo n~g m~ga matang nacatiric. Dalawang malacas na hagupit n~g látigo sa licod ang pilit sa canyang tumindig, at hindi na isáng daing, cung di dalawang atun~gal ang siyang isinigaw n~g culang palad na sira ang isip. Nawalat ang canyang manipis na barò, pumutoc ang balat at bumalong ang dugò.

Ang pagbabalíc n~g m~ga alílang nan~gagsabing hindî nilá nasumpun~gan ang sirá ang ísip na babáe ang siyáng nacalubós n~g pagcapayap

Umubó ang alfereza, humudyát sa m~ga sundalong man~gagsiya-o, kinuha ang látigo n~g canyang asawa sa pagca sabit, at nagsalita n~g maban~gis na tinig sa babaeng sira ang isip: "¡Vamos, magcantar icaw!"

¡Ang inyóng ipagpapatuloy na yariin ay ang aking panaguinip, ang panaguinip n~g isáng abáng sirâ ang ísip! ang bigláng sinábing nabábagbag ang lóob; at n~gayó'y ang únang ihahatol co sa inyó'y ang huwág na mulíng cayó'y magtanóng sa ákin magpacailan man! Tinin~gnán siyá n~g binátang nangguíguilalas.

Inilagáy ni Ibarra ang canyáng m~ga camay sa magcabilang balicat n~g maglilíbing at mahabang oras na siyá'y tinitigan n~g tin~ging hindî maisaysay cung anóng íbig sabihin. ¡Icáw ay walâ cung isáng culang palad! ang sinabi, at umalís na dalîdaling tinatahac ang m~ga butó, m~ga húcay, m~ga cruz, na paráng ísang sirâ ang ísip.