United States or Honduras ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ang gagauin nang maysaquit na magaling-galing na. Cun ang tauo,i, nacalalo na sa pan~ganib nang saquit at maigui-igui na, itong man~ga bilin dito ang susundin, maca siya,i, umuling magcasaquit. Houag cumain siya nang marami, sapagca hindi macacayanan nang caniyang sicmura. Ang caniyang cacanin ay ang isang bagay lamang, at houag ang sarisari.
Cun ibig nang maysaquit ay masasamahan ang gatas nang caonting canin. Macacain naman nang maysaquit ang man~ga bun~ga nang cahoy na totoong hinog para nang man~ga atis etc. Cun baga nararamdamang mabigat sa sicmura ang gatas, ay hulugan nang caonting azucal. Cun ang maysaquit ay nag-iilaguin dahilan sa gatas, ay cumuha ca nang man~ga paa,t, sipit nang hipon, iyong bayohin at isama mo sa gatas.
Cun hindi na masaquit ang tiyan, at ualang lagnat ang may catauan ay mapapaiinom nang caunting alac na pinaglagaan nang caunting canela. Ang gamot sa icalimang bagay na saquit nang sicmura ó tiyan, na marahil dumaan sa man~ga tauong nalamigan, na yao,i, cólico rin.
Cun ang maysaquit ay sungmuca na, ay yaon ang pag-galing niya. Ang gamot sa icapat na bagay na saquit nang sicmura ó tiyan na dala nang han~ging nacuculong doon, na yaon ang pinan~gan~ganlan nang castilang cólico flatulento. Itong ganitong cólico ay hindi nag-iisa cun minsan, cundi napapasama doon sa ibang bagay na cólico, na aquing sinaysay na sa párrafong natalicdan.
Itong saquit na ito,i, dala nang pamamaga nang sicmura ó nang bituca dahilan sa cainitan nang dugo. Ang tiyan ay sungmasaquit muna nang malaqui, at cun malauon ay lalo pa manding sungmasaquit; ang pulso ay madalas at matigas.
Cun masama ang sicmura, ay painumin arao-arao nang timbang saicapat nang bilin sa número 14; at cun hindi naniniya yao,i, big-yan nang dalaua ó tatlong cuchara maghapon nang turo sa número 8. Basahin mo ang nota nang párrafo 348. Mayroong tauo na cailan man ay namamaga ang caniyang paa. Ang gayong maysaquit ay masamang gamutin at caalamalam lulubha.
Caya marami ang biglang nan~gamatay dahilan sa sila,i sinapoc sa sicmura, na yao,i, ang iquinaputoc nang pali sa loob. Ang magaling sa man~ga pása ay ang man~ga basahang babad sa suca , na dinoroonan nang dalauang gayong tubig na malacuco, cun baga matapang ang suca . Cun mayroong sugat, ay hindi bagay doon ang suca, cundi ang dahon nang pandacaqui , na babayuhin munang maigui bago itapal doon.
Ang isa pang casam-an noon ay ang di icatulog nang tauo, na caya nanghihina siya; bucod dito ang may sipón ay marahil aayao cumain, at yaon ang isa pa manding nacagugulo sa catungculan nang sicmura.
Cailan~gang purgahin ó pasucahin ang tauo, cun mapait ang caniyang bibig; cun ang dila pati nang n~gipin ay marumi; cun mayroong masaquit sa tiyan, ó sa sicmura, na yao,i, han~ging nacuculong doon, na ang pan~galan nang castila sa gayo,i, flatos: cun ang may catauan ay nanab-ang nang pagcain, ó cun naiibig niyang sumuca; cun ang isinusuca niya,i, mapait; cun tila may mabigat sa sicmura, sa bayauang at sa tuhod; cun hindi malacas na para nang dati ang caniyang catauan; cun sungmasaquit ang ulo, ó cun nalilio ang may catauan, ó cun siya,i, nahihilim; cun hindi husay ang caniyang pananabi, na cun minsan malabnao at marami cun minsan caunti at matigas ang inaiilaguin niya; cun ang pulso ay mahina at hindi lubhang husay na para nang dati.
Saca siya,i, magpilit sumacay na parati sa cabayo, at houag siyang hihiga na basa ang damit. Ang lahat na caniyang cacanin ay ang man~ga ualang liuag matanao sa sicmura: caya ang bagay lamang sa caniya ay ang man~ga gulay at ang gatas. Dito sa lupa nang Filipinas magaling ang gatas nang cabayong babayi. Na-aari naman ang gatas nang babaying tauo, at ang magaling ay doon na sumuso ang maysaquit.