United States or Saint Lucia ? Vote for the TOP Country of the Week !
Sinusuhan din naman ang maraming m~ga "rueda", m~ga "castillo", m~ga toro ó m~ga calabaw na apoy, at isang malaking volcang sa ganda at cadakilaa'y linaluan ang calahatlahatang nakita hanggang sa panahong iyon n~g m~ga taga San Diego. N~gayo'y tumutun~go ang caramihang m~ga tao sa dacong plaza n~g bayan, upang panoorin ang huling palalabasin sa teatro.
Tila mandin nakikinikinita niyang calong ni Crisostomo si María Clarang hindi nacamamalay-tao, at sila'y nan~gawala sa cadiliman. Lumulucsong nanaog sa m~ga hagdanan, walang sombrero, walang bastón at parang sira ang isip na tinu~ngo ang plaza.
Sumunód na arao nang pagca-umaga ang plaza de armas pinatanuran na isang regimiento hocbóng infantería sacá ang escuadrón niyaong caballería. Caramihang tauo ang siyang casunód na pauang nagtaglay n~g muc-hang malungcot sa pagcacaabá nang palad na capós niyaong tatlóng paring bibitaying lubós.
Nagtatanuñgan sa plaza , cung sino caya yaong lalaquing dumaan doong matigas ang soot, at mabilis na parang quidlat ang tacbo nang cabayong sinasaquiyan niya; at ang mañga dalagang taga rito sa Tanay, na may pagcaosiosa nang labis, ay silang una-unang nagtatanuñgan at nagsasagutan. Iyan, pó, ang uica nang isa, ay ang anac ní cabezang Angi. Iyan, pó,i, si Proper, na taga Ilaya, ang sagot nang iba.
Samantala'y nagcacasundong mabuti ang Gobernador Carnicero at si Dr. Rizal. Dating caugalian ni Carnicero ang ipapalô sa lansan~gan ó sa guitnâ n~g plaza ang bawa't magcasalang filipino. N~g mapanood ni Rizal ang gayo'y nakiusap cay Carnicero na howag gayonín ang táong bayan, sa pagca't lálong sásam
Nan~gagtayô doon sa plaza n~g tablado, palabasan n~g comediang ang m~ga guinamit na kasangcapa'y cawáyan, páwid at cáhoy. Diyan magsasaysay n~g m~ga cahan~gahan~g
Iyan, pó, ang sagot nang caramihan, iyan, pó,i, ang estudianteng anac ni cabezang Dales. Iyan, pó, ang capatid ni Pili, ang sigao nang iba. Iyan, pó, ang uica naman nang isang dalaguitang naroroon sa plaza , iyan, pó,i, si "Batícot na cabanal-banalan", cung tauaguin naming mañga bata doon sa ilaya.
Walâ na ang mabaít at may wagás na puring "Puente de Barcas," yaóng tuláy filipinong-mabaít na nagsusumakit maglingcód, bagá man tagláy niya ang catutubong m~ga capintasang tumataas at bumábabâ alinsunod sa maibigan n~g ilog Pasig na dî miminsang nagpahirap at gumibâ sa tuláy na iyon. Hindî lumálagô ang m~ga talisay sa plaza n~g San Gabriel; nananatili silá sa pagcacúyagutin.
Si Felicitas naman, dati-dati ay hindi nananaog sa bahay, cundi sa pagparoon sa simbahan, ó sa ibang bagay na totoong cailangan, ay gumagaua ñgayon nang sari-saring luto at pagcain, at itinitinda,t, ipinagbibili niya sa plaza , umaga,t, hapon.
Upang mabigyáng wacás ang bahaguing itóng nauucol sa m~ga salisalitaan n~g báyan; at n~g mapagwarì man lámang n~g m~ga bumabasa cung anó cayâ ang iniisip n~g m~ga waláng málay na m~ga tagabúkid sa nangyari, pumaroon tayo sa lílim n~g tolda n~g plaza, at pakinggán nátin, ang m~ga salitaan n~g iláng nan~gároroon, ang isá sa canila'y cakilala nátin, na dî ibá cung dî ang nananaguinip sa m~ga doctor sa panggagamot.