United States or Myanmar ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ina ay tumanggi't walang ikakaya doon sa salaping hinihin~gi niya kamandag na in~gat nan~ga'y ibinuga niyong tinuruang anak na vivora. Pinaglasayan na n~g wikang mahalay ang Ina, nang anak na walang pitagan Ina ay nagtaglay niyong kahihiyan sa nan~garuroong panauhing tanan.

Sa guintong calansing may bin~ging matunog: luha'y aapihin, ó bagsic n~g utos, puri ilulugso, ó pabubusabos, buhay man ó caniyang bagay pasasalot. At, aniya sa lupa ¡ó punong pitagan n~g salaping toua, ó lumbay cung minsan, n~g tauo ó bayan, lacas mo'y asahang magbulid sa uala sa di cayang buhay!

Datapuwa't lalò n~g lumakí ang m~ga usap-usapan n~g makita nila n~g hapon n~g icatlóng araw na lumúlunsad si Ibarra sa isang coche, sa harapan n~g munting bahay na tinitirahan n~g dalagang canyang maguiguing asawa, at bumabati n~g boong pitagan sa fraile, na tumutun~go rin sa bahay na iyón. Sino ma'y walang nacacagunitâ cay Sisa at sa canyang m~ga anac.

At sakaling ikaw nama'y may gagawing sandali sa labas, ay iyong sabihin n~g boong pitagan " Ipagpaumanhin pu nila't sandaling sila'y lilisanin ." Sa pagpapa-alam ay iyong magagamit ang m~ga sinabing pag-upo't pagtindig; at kung ikaw naman ang siyang aalis, sila ay yukuan n~g anyong marikit.

Sa wakas, nang mapagusapan n~g maghipag ang mabuting paraan n~g pagpapamalay sa kapatid na lalaki ni Elsa n~g kanyang pagkapagasawang patanan, ay pinagkaisahan nilang ang pamamanihalain sa gagawing iyon ay si donya Basilia na, yamang malaki naman ang alangalang at pitagan niyon sa anomang sabihin nito.

Sa harap naman n~g matipuno at may katulisang m~ga pan~gun~gusap na iyan ni Mabini, ay naitó ang ilang katotohanan. Sa sariling taláan n~g asawa ni Bonifacio, na ang sagisag ay "Lakambini," na ipinadala kay Emilio Jacinto, ay sinasabing si Coronel Agapito Bonson, ay siyang sa boong pitagan ay umanyaya sa kanyang asawa, "upang magawa ang pakikipagkasundo," anyaya ito na tinanggihan ni Bonifacio. Si Antonio Guevara naman, isá sa m~ga kaayon ni Bonifacio, sa isáng sulat, kay Emilio Jacinto buhat sa Laguna, ika 3 n~g Mayo, 1897, ay nagsasabing sina Coronel Intong at ibá pang puno ay nagsadya sa bahay ni Bonifacio, upang hikayatin ito na mili n~g bayang ibig niyang karoroonan n~g sa gayo'y huwag silang magkahiwahiwalay. Hindi tinanggap ang gayong anyaya at payo, at sumagot n~g ganito: "Patatawarin ninyo kundi ko matanggap ang inyong anyaya sa akin. Di na ako manunumhalik kailan man, pagka't hindi ko na matitis ang m~ga ginawâ sa akin. Una'y pinagdadamutan kami sa kakanin, at ¿anó ang aking gagawin sa m~ga balo't nan~gaulila, ang m~ga anak at m~ga asawa, na nan~gatirá dahil sa labanan sa Malabon at Nobeleta? Inaakala ko ang patuloy na kung sa inyó mangyayari ang m~ga bagay na itó at buo ang inyong m~ga puso, kayo mang iyan, ay aabutin din n~g yamot at hinawa. Ikalawa: naririnig ko rian na akó raw ay isang taong walang kabuluhan dito sa lalawigan n~g Kabite at sa gayo'y dapat akong huwág kilalanin. Sa ganito n~ga, ang marapat ay lisanin ko ito, yayamang di mawawalan n~g maaawa sa akin sa m~ga lalawigan n~g Maynil

Dika na nahiya n~g asal mong iyan isang may asawa iyong pan~gahasan bulok ang puso mo, may lahing halimaw di ka na natutong magbigay pitagan. Agong. Itong pagsinta kong nakintal sa dibdib hindi maaampat ano mang masapit ang yakap kong ito, hulog na n~g lan~git hahagkan pa kita.... Soledad. Halimaw, balawis.

Panong ha han~garin sa iyo'y naguing tinic pagcat saguisag cang ualang lamat dun~gis, at malinis ca ring itampoc sa nais caya ang pitagan sa budhi mo'y labis; Dusa mo'y dusa cong sa dusa co'y sacdal palibhasa icao ang tali n~g buhay, toua mo ay toua co ¿panong di inlagan ang icalumbay mo cahit sagui lamang?

Ang sucat alalahanin yaong tulang sambitlá nang man~ga binata: ang bato,i, sacdal man nang tigas, tubig na malambot ang nacaaagnas. Cun ang isang baguntauo, ay naquiquipagharap nang lihim, sa isang dalaga, hindi malayo na mauala ang pitagan tumapang ang loob na magpahayag nang caniyang masamang nasa.

At kung ang anak pa ay walang pitagan sasagutsagutin ang isang magulang nang kasakitsakit na paglapastan~gan sa dapat suyuin nila at igalang. Bakit karaniwan nang man~ga inanak kapag nasansala sa adhikang linsad itinatakwil na nila ang paglin~gap sa utang na walang katapatang bayad.