United States or Georgia ? Vote for the TOP Country of the Week !
Sa pagca't icao lamang ang tunay na macapagmamasaquit sa caniyang icadadaquila at icatatanghal, palibhasa'y ang caniyang casarinlan ang siya mong sariling caluagan at calayaan, ang caniyang pagca daquila ang magdadala sa iyo n~g lahat mong cailan~gan at ang caniyang pagcatanghal ang siya mong cabantugan at cabuhayang ualang hangan. Icapitó.
Cung isa ang timbang nan~ga-unang tatag sa gugol at siglang sa tin~gi'i pangalác, ang sa n~gayo'y banguit tiquis pinag apat, palibhasa'y tungcol sa sampagang in~gat. Bumabasang ibig, dapat mong matalos guinoong Capuleto may anac na irog, Julieta ang n~galan casinglinao bubog labing apat lamang dalang taong bilog.
Pagmasdán po ninyó ang m~ga pamahayagan man, cahi't ibiguing magpacátiratira sa cahulihulihan, gayón ma'y humáhacbang n~g isá sa pagsulong n~g laban sa canyáng calooban; hindi macatacas sa pagtupad sa ganitóng atas ang m~ga dominico man, caya't caniláng tinutularan ang m~ga jesuita, na cánilang m~ga caaway na cailán ma'y hindi macacasundô: gumágawâ silá n~g m~ga casayahan sa caniláng m~ga claustro, nan~gagtátayô n~g m~ga maliliit na m~ga teatro, nag-áanyô-anyô n~g m~ga tulâ, sa pagcá't palibhasa'y hindi silâ culang sa catalinuhan, bagá man ang boong isip nilá'y nan~gabubuhay pa silá sa icalabinglimáng siglo, napagkikilala niláng sumasacatuwiran ang m~ga jesuita, at silá'y makikialam pa sa daratníng panahón n~g m~ga batang bayang caniláng tinuruan.
Masaráp ang wikang Ingglés, ang turing n~g Ingglés; lalo na ang wikang Kastila, ang saló n~g Kastila; lalo pa ang wikang Pransés, ang habol n~g Pransés, palibhasa'y para-para siláng may damdamin at marunong magmahál sa m~ga kalulwá n~g kaníkaniláng bayan, na alinsunod sa m~ga pantás na sinásamba n~g marami, ang wika, ay siyáng kalulwá n~g bayan.
¡N~gayo'y acó ang bibigyan mong casalanan! ang itinutol n~g masacláp na tinig, at sacâ tumampál n~g malacás sa camáy n~g sillón; ¿hindi mo ba sinabi sa aking magaling ang aking guinawâ na siyá'y aking inanyayahang cumain dito sa atin, sa pagcá't palibhasa'y mayaman ... sinasabi mong hindi dapat tayong makipagcaibigan cung di sa mayayaman lamang? ¡Abá!
Palibhasa, aniya isang camay lamang lumagot, sa capoua inin~gat na buhay, dapat na magsama labing camatayan, ó caya magpatong sa isang lagacan. Tuloy idinugtong, sa caniya'y malapit hindi maglalaon mahihimbing pilit, buhay n~g umutang na capoua'y mapatid, n~g Conde't Tibaldo, palibhasa'y nais.
At sa ganitóng adhica'y pagsisicapan cong sipîing waláng anó mang pacundan~gan ang iyong tunay na calagayan, tatalicwasín co ang isáng bahagui n~g cumot na nacatátakip sa sakít, na anó pa't sa pagsúyò sa catotohanan ay iháhandog co ang lahát, sampô n~g pagmamahál sa sariling dan~gál, sa pagcá't palibhasa'y anác mo'y tagláy co rin namán ang iyong m~ga caculan~gán at m~ga carupucán n~g púsò.
¿At hindi po ninyó nararamdaman? ang isinagót n~g matandang ga humilig na sa kináhihigan; ¡ah! palibhasa'y hindi pô ninyó nakita ang panahóng nagdaan, hindi ninyó mapagcucurocurò ang bun~ga n~g pagparito n~g m~ga tagá Europa, n~g m~ga bagong aclát at n~g pagpasá Europa n~g m~ga kinabataan. Pag-isip-isipin ninyó't pagsumagsumaguin: tunay n~ga't nananatili pa ang Real at Pontificia Universidad n~g Santo Tomás, sampô n~g canyáng carunungdun~gang claustro, at pinapagsasanay pa ang iláng m~ga nag-aaral sa pagtatatág n~g m~ga «distingo» (pagkilala n~g caibhán) at bigyán n~g panghulíng ningníng ang m~ga catalasan n~g pagmamatuwiran tungcól sa iglesia, n~guni't ¿saán pô ninyó makikita n~gayón yaóng m~ga kinabataang mawilihíng sásalicsic n~g metafísica, panís n~g m~ga dunong, na sa capapahirap sa pag-iisip ay namamatay sa marayang m~ga pagbabalacbalac sa isáng suloc n~g m~ga lalawigan, na hindi matapustapos unawain ang m~ga saguisag n~g «ente», hindi macuhang masunduan ang liwanag n~g «esencía» (tining) at n~g «existencia» (búhay) cataastaasang palaisipang nagpapalimot sa atin n~g lalong kinacailan~gang maalaman: n~g nauucol sa ating cabuhayan at sariling calagayan? ¡Tingnán po ninyó ang cabataan n~gayón! Sa puspós na casiglahan n~g caniláng loob sa pagcákita sa lalong malayong tan-awin, silá'y nan~gag-aaral n~g Historia, Matemáticas, Geografía, Literatura, m~ga dunong sa Física, m~ga wic
Sa kanyá~g kabataan ay walâ siyá~g nádamá kungdi pawa~g hirap, palibhasa'y anák dukhâ. A~g pintuan n~g Páaralan ay bahagyá na niyá~g nápasok, at mata~gi sa págunahi~g pagaaral na ginampanán n~g kanyá~g ali at sa isá~g ta~gi~g guró na nagturo sa kanyá ha~gga~g 40 año ay wala~g masásabi~g tinuklasán niyá n~g duno~g na naghatíd sa kanyá sa dalubhasa~g tawag na talaisip at pasimunò na sinunód na lagi n~g kanyá~g m~ga kababat
Sinulyáp n~g dominico ang franciscano na nan~gan~gatal. Nagpatuloy n~g pananalitâ si Ibarra at nagtindíg: Itulot ninyó sa aking acó'y umalís na, sa pagcá't palibhasa'y bago acóng datíng at dahil sa búcas din ay aco'y áalis, marami pang totoong gágawín acóng m~ga bágay-bágay.