United States or Malta ? Vote for the TOP Country of the Week !
Sumapit ang panahon nang pagtatanim, at ang caunting palayan nila,i, hindi natamnan, dahilan sa capabayaan ni Próspero. Pagcamaya-maya,i, nauala, rao, ang uica ni Próspero, ang isa pa nilang calabao, bago-bago,i, nang usisain ni cabezang Angi ay nabalitaan niya, na di umano,i, ipinagbili ni Proper sa pagbabayad nang ibang mañga utang niya.
Ang masasama at magagaspang na cagagawán n~g m~ga fraile. Hálos sa pampáng n~g dagátan ang kinálalagyan n~g báyang San Diego , na sumasaguitnâ n~g m~ga capatágang hálamanan at m~ga paláyan.
Siya nga, pó, ang aquing sagot, doon aco,i, naligo canginang umaga, at namaril acong tuloy nang caunting oras sa manga tabing palayan. Pagcatapos nitong aming pagbabatia,t, pagcocomustahan , ay pumanhic na aco sa canilang bahay, at capagcaraca,i, sumigao si tandang Basio nang gayon: ¡Silia! ¡Silia!... cunin mo yaong balutang natatabi sa loob nang aquing caban, doon sa ilalim nang manga damit.
Alinsunod dito sa mabuting paquiquiayon ni Felicitas sa caniyang ina, ay ipinagbili ni cabezang Angi ang canilang calabao na isang natitira; isinanla niya ang canilang mañga palayan, at naparoon siyang tuloy sa Tribunal; at doon sa harap nang Maguinoong Capitan, at nang ibang mañga sacsi, ay nagbayad siya nang mañga utang ni Próspero.
Nawala siyá isáng araw; nawaláng cabuluhán ang sa canya'y aking paghanap sa lahát n~g panig, nawaláng cabuluhán ang aking pagtatanóng tungcol sa canyá, hanggáng sa n~g macaraan ang anim na buwa'y aking nabalitaang n~g m~ga araw na iyón, n~g humupa ang paglaki n~g dagatan, ay nasumpun~gan sa pasigan n~g Calamba sa guitna n~g isáng palayan, ang bangcáy n~g isang dalaga, na nalunod ó pinatáy na cusa; ayon sa sabiha'y may isáng sundang na nacatarac sa canyáng dibdib.
Sa baya'y nadama ko ang aking kinasasabikan; ang ginhawa, ang kasayahan, at noon ko nawikang sa lalawigan pala'y maari ding mabuhay na gaya ng kabuhayan sa Maynila at higit pa, sapagka't bihira ang gabing walang harana, at madalas ang buencomer sa tabi ng ilog ó kaya'y sa palayan. Nang may ilang araw na kami sa bayan ay nakatanggap ako ng isang sulat.
Ang ibig co, pó lamang, Amo, ang uica ni Dales, ay ang mag-aral si Prospero nang caunting paquiquipagcapoua tauo, at natatanto rin, pó ninyo, na dito sa ating bayan, ay hañgal na hañgal ang tauo, na halos hindi marunong sumagot, cung causapin ninyo, cundi tanuñgin po, ninyo silang tungcol sa mañga calabao, mañga palayan, mañga caiñgin ó ibang ganito.
At sa quinacamtang cong toua ang nacacaparis co,i, isang magsasacang cumita nang alio, uupó sa isang pilapil, nanood nang caniyan halaman, at sa caniyang palayan na parang inaalon sa hirap nang han~gin, at sa bun~gang hinog na anaqui butil na guintong nagbitin sa uháy, ay cumita nang sayá.
Sa malakíng samâ n~g canyáng loob ay siya'y lumín~gap sa magcabicabilâ; malalawac na m~ga paláyan, isáng maliit na sangháng inaagusan n~g tubig na pangdilíg, salupanít na m~ga cáhoy; ¡walâ siyáng makitang isáng ban~gíng pagpatibulirán ó isáng malakí't matigás na batóng paghampasán n~g sariling catawán!