United States or Mali ? Vote for the TOP Country of the Week !
Maglaga ca nang rosas na mapula, ó culutan cun ualang rosas sa isang tagayang tubig, bago lahucan mo nang timbang dalauang pisong suca at isang gayon ding pulot; at cun mainit pa ay yaon ang ipagmumumog nang maysaquit. Nota.
Ang Apoplegía, na ang tauag nang tagalog sa nagcacasaquit nang gayón, ay himatayin. Nota. Pinan~gan~ganlan din nang tagalog na himatayin ang nagcacasaquit nang epilepsia, párrafo 409, pati nang dinaraanan nang malaquing desmayo párrafo 439. Caya cailan~gang bacayan ang señal nitong man~ga saquit.
Cun ualang espíritu de azufre, ang timbang apat na pisong gata nang dayap, ay samahan mo nang timbang anim na pisong jarabe nang olasiman, at yaon ang pinaca espíritu de azufre. Cun ualang jarabe nang olasiman ang iyong gagamitin ay ang pulot poquiotan, ó pulot sa tubo, timbang anim na piso. Itong turo co sa nota,i, totoong galing, at casingtapang nang espíritu de azufre.
Sa ganitong lagay nang maysaquit bagay ang baños hangan tuhod nang tubig na malacuco; ang pag-inom nang gatas na tinutubigan, at ang pagsipsip nang sin~gao nang mainit na tubig número 53. Cun hindi pa mandin natatalo nitong man~ga ganito ang caniyang saquit at may ubo pa, ay sangrahan agad sa camay ang maysaquit, at cun hindi gauin ito, cun minsan ay lulubha. Nota.
Ang gamot sa tauong naguitguitan ó nagalusan, at sa nasugatan, pati sa nahiua ó sa tinaga nang ibang tauo. Nota. Ang mabuti sa nagalusang tauo,i, ang laman nang bun~ga nang boboy yaon bagang tila bulac, na itataquip na magaling doon sa lugar na masaquit. Maigui rin ang abo nang papel sangley sa sinunog.
Ang bulacan sa Cebú maquiquita sa Maynila at sa Batan~gan. Nota 2. Ang purgang guinagamit nang ibang man~ga tauo,i, ang dalaua ó tatlong dahon na ganga dahon nang yerbabuena calaqui, nang pinan~gan~ganlang salago, na yao,i, canilang isinasama sa hicho at n~ginan~gan~ga. Datapoua ang ibang tauo,i, naiibay noon. Caya malaquing galing dito ang turo co sa itaas nota 1.
Ang nagcacasaquit nang gayón, cun minsan ay masamang sangrahan. Ang gagauin sa natutuyo ang catauan, na yao,i, pínan~gan~ganlang consunción nang castila. Nota 3. Bagaybagay ang pinagmumulan nang pagcatuyo nang catauan nang tauo, na yao,i, aquing sasaysayin n~gayon. Ang sibol sa baga, cun minsan siya ang pinangagalin~gan nitong saquit, ayon sa uica co na sa párrafo 48.
Nota. Cun ang jabón sa castila,i, hindi maputi, hindi sucat gamitin; ang jabóng mapula ó ang may iba,t, ibang color ay masama. Ang timbang pisong mercurio ó azogueng malinis na ualang calahoc, pati nang timbang dalauang pisong manticang bago nang baboy, sampon nang timbang saicaualong trementina de Venecia.
At cun mayroon pang natitirang ugat ay mag-ihao ca nang isa ó dalauang palaca sa horno ó sa palioc; saca bayuhin mo at itapal sa sibol, at mabababao. Nota. Cun minsan pinan~gan~ganlan din nang tagalog na taguihauat ang cancro na sasaysain co n~gayon.
Hindi co iisaisahing salitain ang lahat nang cabañgauang guinaua ni Próspero doon sa Maynila, at mapapacahabang totoo itong aquing casulatan, caya lalactauan co ang marami, at sasabihin co lamang na si Próspero,i, nagtumira nang apat na taon sa Maynila, at liban sa naunang taon, ay uala na sa caniyang loob ang pag-aaral, cundi ang pagmamalibog: na hindi man pinaquiquingan niya ang pañgañgaral at pagbabala sa caniya nang caniyang catedrático , at cung caya nagcaroon siya nang nota nang reprobado na tatlong taong sunod-sunod.