United States or Central African Republic ? Vote for the TOP Country of the Week !


Naupo na si Felicitas sa bancong itinuro sa caniya, at tuloy nag-uica ang aming Cura nang ganoon: Itong sulat na ito nang capatid mong si Próspero, ay cung basahin nang paimbabao; ó basahin caya nang mañga hindi nacacaalam nang mañga ugali ninyong mag-ama at magcapatid; ó basahin baga nang mañga hindi nacapagmasid nang asal nang mañga tagalog; ó basahin caya nang mañga tauong ualang sariling pag-iisip; ay segurong-segurong sasabihin nila, na itong sulat na ito,i, mariquit at matino, at ualang ibang cahulogan cundi ang magbalita si Próspero sa inyo nang caniyang calagayan sa Maynila.

¡At ang Dios ang nacacaalam cung papaano ang m~ga pagcacagawâ! Siyá n~, ¿datapuwa't man~gahas cayóng sumalansang sa canila? ¡Pagca nan~gn~giníg at gumágalaw ang lahat! ¿sino ang macasusulat n~g m~ga cahig-manóc! ¡Walâ, si parì Secchi!.... At nan~gagn~gin~gitîan n~g malakíng pagpapawaláng halagá.

¡N~gayón din , at sumasang-ayon acó n~g boong catowaan! ¡Hintayín po ninyó acóng saglít, sa pagca't nagpapaalam ang alférez! Nang maalaman nilá ang gayóng paglalarô, nan~gagcapísan ang lahát n~g matatandáng lalaking marúnong n~g "ajedrez" sa palíguid n~g "tablero"; mahalagá ang laróng iyón, caya't nacaakit patí sa m~ga hindî nacacaalam.

Sucat na lamang na sabihin sa iyo nang Confesor ó nang ibang mabait na Sacerdote, cun nang iba pa mang tauo na nacacaalam, at cahit icao man ang macamasid na ang gayong libro,i, masama, at pagdaca,i, dapat mong bitiua,t, ibigay sa iyong Confesor cun sa iyong Amang Cura, at cun dili caya ipagatong mo sa apoy; sapagca,t, cun pabayaan mo muna sa bahay may pan~ganib na mabasa; at ang cusang lumalagay sa pan~ganib ay diyan siya mapapan~ganyaya , uica nang Dios Espíritu Santo.

Ang panghihimatay na dala nang cáinitan nang dugo, cun minsan ay nacamamatay na tambing sa tauo, cun malaquing totoo ang saquit; cun hindi lubhang malaqui ang saquit, ang pulso ay malacas, puno at mataas, at ang caniyang muc-ha ay mapula, at namamaga; ang liig ay namamaga rin ang paghin~ga ay mahirap at ga main~gay; ang may catauan ay hindi nacacaalam tauo, napapaihi, at napapailaguin at cun minsan dungmuroal.

Sa nangyayari'y aking nakikitang bucod sa hindî cayó nacacahuli n~g m~ga gumágawa n~g masamá'y hindî po ninyó nalalaman ang m~ga guinagawa n~g inyóng m~ga capamahay, at gayón ma'y íbig po ninyóng masoc na tagapan~garal at magtúrò sa m~ga iba n~g canilang m~ga catungculan: dapat po ninyong maalaman ang casabihang; lalong nacacaalam ang ulól sa canyang sariling bahay....

Pag ang may catauan dinaraanan nang hirap ay doon sa oras na yaon mayroong lungmalabas na bula sa bibig, napapaihi, at napapailaguin ang maysaquit di man cusa nang caniyang loob; ang man~ga hinlaqui nang camay ay pungmipihit; ang maysaquit ay hindi nacacaalam tauo, at cun nasasaol-an ay uala siyang namamalayang anoman sa lahat na nangyari.

¡Datapuwa't párì Damaso!... Nakikilala na ninyó cung anó ang "indio"; bahagyâ pa lamang nacacaalam n~g cauntî ay nagmamarunong na. Ang lahát n~g m~ga úhuguing iyáng napapasa Europa'y.... ¡N~guní't pakinggan ninyó!... ang isinasalabat n~g Alcalde, na nababalisá dahil sa masasakít na m~ga pasaring na iyón.

Caya aco,i, nagtanong at nagtanong sa mañga nacacaalam, at inosisa co pa, sa mañga sucat cong paniualaan, itong bagay na ito, at ayon sa canilang aral sa aquin, ay masasabi co sa iyo, na tila icao, ñga,i, siyang nagcacamali, at tumutongtong sa madulas na tungtuñgan, gaua, yata, nang cahañgalan mo.

Houag quibuin, hipui,t, tauaguin ang maysaquit, at masamang totoo sa caniya yaon. Pag yari na itong lahat, cun baga hindi nauulian; cundí lungmulubha ay uala nang magaua roon. Pagca gumaling na ang maysaquit, nacacaalam tauo na siya; datapoua cun minsan ang isang camay ó ang paa, ó ang cabiac na muc-ha ay ga namamatay, pati nang dila, na dahil doo,i, hindi mauauatasan ang caniyang uica.