United States or Ireland ? Vote for the TOP Country of the Week !


Sa cawacasa'y sinabi n~g Dios na siya na, napagal ang nagsesermón at nanaog sa púlpito. Nan~gagsiluhód ang lahat upang magpasalamat sa Dios. Kinuscós n~g Alcalde ang canyang m~ga mata, inúnat niya ang isang brazo na para manding nag-iinat, nagbitiw n~g isang malalim na ¡"ah"! at naghicab. Ipinagpatuloy ang misa.

¡Ibig co sanang magpamisa n~g isa, guinoo! ang sabi, na ang anyó'y humíhin~ging tawad. Natapos na ang lahát n~g m~ga misa, ang sinabi n~g bulag ang isáng matá, n~g magcagayon, na pinatimyás n~g cauntî ang canyáng tinig; bucas, cung ibig mo ... ¿sa m~ga cáluluwa sa Purgatorio ba? Hindi , ang sagót n~g tagá bukid, at sacá ibinigay ang piso sa sacristán.

Hindî nagculang n~g nagdagdag na canyáng nakitang lumusong sa húcay ang isáng nacasuot n~g pananamít na itimáng catulad n~g sa m~ga franciscano. Hindî n~ mapag-aalínlan~ganan: si San Diego ang nanaog na iyón. Napagtantô rin namáng nakinig n~g misa si Ibarra, at ang lalakíng nanínilaw ay hindî; ito'y maliwanag na cawan~gis n~g sicat n~g áraw.

Ang maysaquit ay hindi sucat uminom nang tubig, magmumumog siya lamang ó iinom nang caunti; magaling din ang alac sa misa na hindi maitim, na pinagbabaran nang ajenjos. Mabuti rin, ani Buchan, ang pag-inom cun umaga,t, cun gab-i nang isang cucharang bot-o nang mostaza na hindi bayo na ihuhulog sa isang tazang tubig na pinaglagaan nang luya.

¡Sayang! ang isinagót n~g babaeng tagláy ang túnay na pagpipighatî; casabiháng hanggang sa icasampong oras n~g umaga búcas, ang m~ga calolowa'y malayang naglilibot at naghihintay n~g sa canilá'y pagbibigáy guinhawa n~g m~ga buháy; na ang isáng misa sa m~ga panahóng itó'y catimbáng n~g limá ó anim na misa sa m~ga ibáng araw n~g isáng taón, ayon sa sabi n~g cura, caninang umaga.

Gayon din ang kastila, na sapagka't namuno ritong malaong panahon ay nakapaghalo rin n~g m~ga salitang tungkol sa pananampalataya, sa karunun~gan, sa kasangkapan at sa pagkain at ibapa, gaya n~g Dios , Espiritu , Santo , Vírgen , manzanas , sapatos , kabayo , kumpisal , baso , misa , piso , tabako , parè , cura , pamalo , biguela , karwahe , tranvia , mantika , at iba pa.

Cun ang maysaquit ay naghinahon na, at ang balat ay mainit na, ay cucumuta,t, patutuluguin; at sapagca maiguing mapauisan, ay painumin muna nang ga dalaua ó tatlong cucharang alac sa misa ó nang caunting triaca. Cun baga mahirap na totoo ang paghin~ga nang maysaquit, ay cailan~gang sangrahan sa camay.

Na-aari rin ang tubig sa saguing na pinan~gan~ganlang abaca. Gayon din ang ugat nang pandacaquing itim, cun cayurin muna, at inumin ang quinayod sa caunting alac sa misa ó tubig, ay magaling din.

Pagpalain ang maglimos sa kapus, tumulong sa mayhirap, magpakain sa gutom; ñguní at mapulaan at sumpain, ang biñgi sa taghoy ng mahirap, at walang binubusog kundí ang sandat, at inubos ang salapí sa mga frontal na pilak, limos sa simbahan ó sa frayleng lumalañgoy sa yaman, sa misa de gracia ng may tugtugan at paputok, samantalang ang salaping ito'y pinipigá sa buto ñg mahirap at iniaalay sa pañginoon ñg maibili ng tanikalang pangapus, maibayad ng verdugong panghampas.

N~guni't ang inang hindî gaya niyang musmós at hindî nagtatacbó sa loob n~g isang horas ay hindî tumutulog. Magcacaroon na n~g icapitong horas n~g umaga n~g matapos ni Fr. Salví ang canyang catapusáng misa: guinaw