United States or Yemen ? Vote for the TOP Country of the Week !
At ganoon n~ga ang nangyari. Tapus nang kumain ang lahat, ay tinawag n~g matanda sa gawing labas n~g kamalig si Ambo at sarilinang nag usap. Tinawanan n~g ilán.
Lalagay acong tunay na inyong anac, yamang namatay ang anac po ninyo, at kikilalin co cayong ama, yamang wala na acong magugulang? Umiling ang matanda n~g paayaw, at nagsalita: Sa gulang na aking dinating, pagca niyacap n~g calooban ang isang pasiyang cakilakilabot, ay dahil sa wala n~g sucat pagpaliiran.
Baga man masaklap sa puso at dibdib doo'y patuluyin, matandang marun~gis, ang ama ni Tuning ay namayapa na't nakiayong tikis pagka't sumusugat ang bawa't isulit. Ipinan~gan~gambang baka pa lumala pagbaban~gon puri n~g abang matanda na di dumadaplis ang bawa't ituring sadyang tumatama sa ama ni Tuning, sa mayamang mukha.
Si Kápitang Memò ay nagsindí muna ng isáng tabáko, bago nagpatúloy: "Makiníg ka: "Sa kaníno mang táong may gadáling noó ang sariling búhay ay siyáng lálong pinakámahalagá, siyáng pinakamámahal niyá higit sa alín mang bágay at sa kaníno man. "Ito'y isang katotohánang di mo mapupuwíng sa áking haráp; ako'y matandâ na,... at kilalá ko ang lákad ng mundó.
Pagkairinig sa huling pagibik na iya'y ang manang ang una at boong liksing nakalapit, n~guni't si Tirso ma'y naroon na ring hawak sa bisig ni Elsa. ¡Anak ko! At sa loob n~g isang pikitmata halos ay tambing nang dinuhapang na niyakap n~g matanda ang abang maysakit. N~guni't ito ay waring di nakakikilala n~g tao't parang walang naririnig na anoman.
ICAUALONG CASAYSAYAN. Tungcol sa man~ga ambagan . Sa pagbabayad n~g ambaga'y ualang maliligtas cundi ang m~ga Apo na hindi mahalal na Presidente, Pan~galauang Presidente at m~ga Kagauad n~g Tanun~gan; ang m~ga Punong-bayan, ang m~ga kasanguning bunot sa cabilugan n~g m~ga Catiuala at Matandá at ang m~ga Pan~gulo, na hindi magbabayad n~g anomang ambagan habang gumugusad n~g catungculan.
¡Mag-aral ang bayang magsanggalang sa sarili, magsanggalang sa sarili ang bawa't isa! ¡Talastas po ninyong iya'y hindi mangyayari! Guinoo, cayó po'y aking nakilala n~g ibang panahon, niyóng panahong cayo po'y sumasaligaya, niyao'y pinagcacalooban ninyo acó n~g m~ga paham na aral; maitutulot baga ninyong?... Naghalukipkip ang matanda at wari'y nakikinig.
Nanag maringig co itong salita nang quinacaibigan cong matanda, ay nagpaalam na aco sa caniya, at ang uica co lamang: Maca, pó, cayo,i, nayayamot na sa aquin, dahilan sa pinupuyat co, pó, cayong palagui?
Pagkalipas n~g paglusong namin sa madilim na yungib na kinamataan ko sa matanda, ay sinapit ang kanyang tahanan, doo'y guinanap ang kanyang pan~gakong ibuhay at ang binanguit na alamat ng Ilang-ilang ay sinimulan na. Nalaman mo anak ko: Magbuhat nang ako'y gawaran n~g sumpâ n~g Makapangyarihan, ay hindi na ako nagkapalad na makaulinig n~g tinig tao.
Pinamatnugutan niyá a~g kapuripuri~g pahayaga~g «La Solidaridad» na itinatag doón ni G. Graciano López Jaena, at siyá'y kinatulo~g niná Dominador Gómez, Fernando Canon, Antonio Luna, José Rizal, Mariano Ponce at iba pa~g m~ga bayani~g pilipino noón, na sa pamamagitan n~g utak at panitik ay bumuwag niyaó~g matandá~g kapa~gyarihan n~g m~ga harì dito sa Pilipinas.